مخزن اسید چیست؟
مخزن اسید، منبع یا تانکری است که در مقابل اسیدهای مختلف اعم از سولفوریک، نیتریک، کلریدریک و فسفریک از خود مقاومت نشان میدهد. این مخازن معمولاً از جنس استیل 316، پلی اتیلن با دانسیته بالا (HDPE)، پلی پروپیلن، کامپوزیت و فایبرگلاس (GRP) در ظرفیتهای 1 تا 200 مترمکعب، به صورت دفنی و غیر دفنی و به دو شکل عمودی یا افقی تولید میشوند.
قیمت مخزن اسید تابعی از حجم، نوع اسید و شرایط نصب مخزن است. حداقل قیمت مخزن ذخیره اسید حدود 2000 دلار است. حداکثر قیمت مخزن مخصوص نگهداری اسید نیز بالغ بر 10.000 دلار خواهد بود. برآورد دقیق قیمت نیازمند داشتن دادههای اولیه جهت طراحی دقیق مخزن است. توصیه می کنیم به منظور اطلاع از بروزترین و جدیدترین قیمتهای مخازن اسید، از طریق صفحه تماس با ما با کارشناسان فروش شرکت پایپ ایران ارتباط برقرار کنید. کارشناسان این مجموعه به صورت شبانه روز پاسخگوی مشتریان گرامی هستند.
در این صفحه از سایت پایپ ایران به عنوان یکی از برترین کارخانجات تولید کننده مخازن اسید، به معرفی انواع مخازن اسید خواهیم پرداخت و مزایا و معایب، به همراه راه حلی ساده برای استعلام قیمت مخزن اسید را برای شما بیان خواهیم نمود. اسیدها در طبیعت به دو شکل آلی و معدنی وجود دارند. اسیدهای آلی بر پایه ترکیبات آلی و اسیدهای معدنی بر پایه ترکیبات معدنی هستند. میزان اسیدیته و تاثیرگذاری اسیدها بر مبنای خاصیت اکسید کنندگی آنهاست و هر چقدر قدرت اکسیدکنندگی یک اسید بیشتر باشد، به عنوان اسیدی قویتر شناخته میشود.
با توجه به قدرت اکسیدکنندگی اسیدها، انتخاب مخزن جهت ذخیره و حمل اسیدها از اهمیت ویژهای برخوردار است. علاوه بر قدرت اکسیدکنندگی و یا خورندگی اسیدها، جرم حجمی آنها نیز در انتخاب مخزن ذخیره سازی اسید حائز اهمیت است. در میان اسیدهای آلی و معدنی، اسید سولفوریک به عنوان یک اسید معدنی بسیار قوی و سنگین مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین در این مقاله سعی کردهایم که ابتدا مطالبی راجع به اسید سولفوریک بنویسیم و سپس خصوصیات مواد به منظور انتخاب جهت ساخت مخزن ذخیره اسید را بیان خواهیم کرد.
خواص اسید سولفوریک
اسید سولفوریک یک اسید معدنی خورنده است که به طور گسترده تولید و در طیف وسیعی از صنایع مورد استفاده قرار میگیرد. فرمول شیمیایی این اسید H2SO4 است. اسید سولفوریک یک اسید معدنی بسیار قوی است که به دلیل چگالی بالا به عنوان اسید سنگین شناخته میشود. محلول شیمیایی اسید سولفوریک شدیداً واکنشپذیر بوده و بسیار خطرناک است. این موضوع در جابجایی و ذخیرهسازی باید در نظر گرفته شود. H2SO4 به اسید سولفوریک معروف است و به آن اسید باتری و یا دی هیدروژن سولفات نیز گفته میشود.
اسامی دیگر که معمولاً مورد استفاده قرار نمیگیرند شامل اسید سولفین و روغن ویتریول است. به طور معمول محلول H2SO4 صددرصد نیست و با آب رقیق میشود که در گزارشات به عنوان غلظت اسید مشخص میشود. اسید سولفوریک یک مایع نیمه چرب و بدون بو است و از نظر ظاهری بسته به خلوص محلول، از بی رنگ تا زرد متغیر است. مخزن اسید سولفوریک یکی از پرتقاضاترین انواع مخازن است.
اسید سولفوریک دارای ویسکوزیته بیشتر از آب است که در توصیف آن به عنوان یک محلول چرب نقش دارد. ویسکوزیته اسید سولفوریک در دمای 60 درجه فارنهایت، 24.2 سانتی پواز (CP) است. از نظر مقایسهای آب دارای ویسکوزیته 1.0 CP و روغن زیتون 85 CP است. ویسکوزیته ارتباط مستقیمی با دما دارد و با افزایش دما، ویسکوزیته کاهش مییابد. بالا بودن ویسکوزیته در اسید سولفوریک مربوط به مقاومت در برابر حرکت بین مولکولی، ساختار سه بعدی و جاذبه الکتریکی اجزای اتمی آن و گشتاور قطبی و افزایش پیوند هیدروژنی است.
همان طور که اشاره شد این اسید به دلیل چگالی بالا به عنوان محلول شیمیایی “سنگین” شناخته میشود که به غلظت ویژه محلول بستگی دارد. چگالی اسید سولفوریک در غلظتهای مختلف از 1.07 تا 1.84 گرم در سانتیمتر مکعب متغیر است. اسید سولفوریک در چگالترین حالت خود تقریباً دو برابر سنگینتر از آب هم حجم خود است. اسید مذکور یک اسید معدنی است که اتم اصلی آن گوگرد است. این اسید نتیجه انحلال گاز سولفور تری اکسید در آب است. فرمول واکنش و ساختار مولکولی اسید سولفوریک به صورت زیر است:
H2SO4(aq) ⇔ H2O(l) + SO3(g)
اسید سولفوریک یک اکسیدکننده قوی است که قادر به اکسیداسیون برخی از مواد شیمیایی و برخی از فلزات است و واکنشپذیری بالایی با آب دارد. واکنش بین آب و اسید سولفوریک بسیار گرمازاست و به همین دلیل میتواند بسیار خطرناک باشد؛ به خصوص اسید سولفوریک 80%. واکنش این اسید با آب یا مواد شیمیایی دیگر، گرمای زیادی ایجاد میکند و برای مخزن ذخیره اسید و یا تجهیزات مرتبط با آن خطر ساز است.
ملاحظات ساخت مخزن اسید سولفوریک
اسید سولفوریک به دلیل قدرت خورندگی بالا، نیاز به محافظت و ایمنی ویژه دارد. در زیر چند ملاحظه مهم که در ساخت مخازن اسید سولفوریک باید در نظر گرفته شود را بررسی میکنیم:
- انتخاب جنس
برای ساخت مخازن اسید سولفوریک، معمولاً از جنس استیل یا فایبرگلاس استفاده میشود. استیل با توجه به مقاومت بالا در برابر اسیدها، به یکی از انتخابهای پرکاربرد برای ساخت مخازن اسید سولفوریک تبدیل شده است. فایبرگلاس نیز به دلیل مقاومت خوب در برابر خوردگی، سبک بودن و مقرون به صرفه بودن در برابر اسید سولفوریک، بسیار مناسب است.
- طراحی و ساختار
مخزن اسید سولفوریک باید با توجه به ویژگیهای این اسید، به گونهای طراحی و ساخته شود که بتواند اسید را بدون مشکل تحمل کند.
- معایب سولفوریک اسید
اسید سولفوریک دارای معایبی است که برای ساخت مخازن این اسید باید در نظر گرفته شود. به دلیل خواص ضربهپذیری و حساسیت به تغییرات دما، احتمال شکستن مخزن وجود دارد. همچنین، اسید سولفوریک توانایی تولید گازهای سمی مانند گاز سولفور دی اکسید را دارد. بنابراین لازم است احتمال ایجاد فشار زیاد درون مخزن را در نظر بگیرید و الزامات لازم برای ایمنی و حفاظت از کارکنان و محیط کار را رعایت کنید.
- اطمینان از ایمنی
در ساخت مخازن اسید سولفوریک، ایمنی و بهداشت حرف اول را میزند. مطمئن شوید که استانداردهای ایمنی مربوط به ساخت مخازن و حفاظت در برابر اسید سولفوریک رعایت شده است. همچنین، از تجهیزات ایمنی مانند ماسک، عینک و لباسهای محافظتی استفاده کنید و اقدامات لازم برای اطفاء حریق و مدیریت بحران را در نظر بگیرید. به طور کلی، ساخت مخزن اسید سولفوریک نیازمند دانش فنی و توجه به جزئیات است. بهتر است در این زمینه با متخصصین شرکت پایپ ایران مشورت کنید و از استانداردها و مقررات مربوطه آگاه باشید.
اسید سولفوریک چگونه ذخیره میشود؟
اسید سولفوریک با توجه به غلظت باید در مخازن خاص ساخته شده از مواد مقاوم در برابر خوردگی نگهداری شود تا از ایمنی و ماندگاری مخزن اطمینان حاصل شود. اگر مخزن اسید با اتصالات مناسب جهت نگهداری از این اسید انتخاب نشود، مخزن اسید دچار خوردگی شده و یکپارچگی خود را از دست میدهد که منجر به نقص در عملیات ذخیره و نگهداری خواهد شد. هنگام ارزیابی مخزن ذخیره اسید سولفوریک، غلظت و درصد گرمازایی محلول باید در نظر گرفته شود. اسید سولفوریک باید در محل خشک، خنک، دور از نور مستقیم آفتاب و گرما و دور از مواد شیمیایی ناسازگار نگهداری شود.
مخزن ذخیره و نگهداری اسید سولفوریک
در هنگام انتخاب مخزن جهت نگهداری از اسید سولفوریک ملاحظات مختلفی باید در نظر گرفته شود. غلظت و حجم اسید یکی از فاکتورهای مهم انتخاب مخزن است. انواع مخازن ذخیره و نگهداری اسید سولفوریک در زیر آمده است:
مخازن ذخیره اسید کربن استیل
مخزن کربن استیل گزینهای متداول جهت ذخیره و نگهداری اسید سولفوریک برای مقادیر 10.000 گالن به بالاست. مخزن کربن استیل به عنوان اصلیترین گزینهها برای محلول اسید سولفوریک با غلظت بالای 93 % شناخته میشود. به دلیل این که در غلظتهای پایینتر از 93%، مقدار آب در محلول افزایش مییابد و موجب واکنش بیشتر و خوردگی در مخزن استیل کربن خواهد شد؛ بنابراین مخازن استیل کربن برای ذخیره اسید سولفوریک تا 77% موفق عمل میکنند.
با توجه به مطالبی که بالاتر ذکر کردید، اسید سولفوریک در غلظت توصیه شده و دمای معمولی هم باعث خوردگی تدریجی میشود. لذا بازرسی و نگهداری منظم مخزن اسید سولفوریک اهمیت زیادی دارد. واکنش بین اسید سولفوریک و استیل کربن باعث تولید گاز هیدروژن و سولفات آهن میشود. گاز هیدروژن قابل اشتعال است و میتواند موجب انفجار شود.
تعبیهی سیستم تهویه برای مخزن جهت جلوگیری از تجمع گاز هیدروژن الزامی است. برای دریچههای تهویه، مواد ترموپلاست مانند PVC پیشنهاد میشود. دریچههای استیل به دلیل پتانسیل تولید سولفات آهن مناسب این کار نیستند. سولفات آهن یک محصول رسوبی است که در محلول اسید سولفوریک و مخزن رسوب میکند. انباشته شدن سولفات آهن، درصد خلوص اسید سولفوریک را کاهش داده و میتواند باعث ایجاد مشکل در لوله کشی و جریان محلول شود.
مخازن ضد اسید با جنس بدنه پلی اتیلن HDPE و XLPE
متداولترین مخزن جهت نگهداری محلول اسید سولفوریک در مقادیر کمتر از 10.000 گالن، مخزن پلی اتیلن با چگالی بالاست. با توجه به افزایش چگالی اسید سولفوریک، تنها مخزن با چگالی نسبی 1.9 یا بالاتر برای ذخیره اسید سولفوریک توصیه میشود که تحمل فشار شیمیایی را داشته باشد. فایده استفاده از ترموپلاستها مانند مخازن پلی اتیلن برای ذخیره و نگهداری اسید سولفوریک این است که چنین موادی با H2SO4 واکنش نمیدهند و مانند مخازن استیل کربن باعث ایجاد تولید گاز هیدروژن و سولفات آهن نمیشود.
مطالعات انجام شده نشان از عدم موفقیت مخازن پلی اتیلن متصل (XLPE) پس از 6 ماه ذخیره اسید سولفوریک 98% حتی در دمای 5 درجه سانتیگراد دارد. به همین دلیل این مخازن جهت نگهداری اسید سولفوریک توصیه نمیشود. مخازن پلی اتیلن با دانسیته بالا (HDPE) در ذخیره و نگهداری اسید سولفوریک بسیار موفق عمل میکند. Snyder Industries توصیه میکند که مخازن پلی اتیلنی با استفاده از رزین #880046 و اتصالات CPVC، واشر Viton و پیچ و مهرههای ساخت Hastelloy ساخته شوند.
باید در نظر داشت که کارایی مخازن پلی اتیلن تا حداکثر دمای 70 درجه سانتیگراد است. این امر در کاربردهای اسید سولفوریک حائز اهمیت است؛ زیرا رقیق کردن یا مخلوط کردن اسید غلیظ باعث افزایش دما تا خارج از این محدوده میشود. با توجه به این نگرانیها در مورد بالا رفتن دما، رقیق کردن اسید سولفوریک هم زمان در مخازن پلی اتیلن توصیه نمیشود؛ مگر اینکه تحت کنترلهای دقیق مهندسی و روشها و مکانیسمهایی که امکان اجرای آن با مراقبتهای ویژه همراه باشد.
در صورت نیاز به اسید سولفوریک با غلظت پایین بهتر است اسید سولفوریک رقیق شده خریداری کنید. برای استفاده از مخزن پلی اتیلن در فضای باز توصیه میکنیم در ساخت مخزن اسید از مواد آنتی یووی و عایق استفاده کنید تا به یکپارچگی و عمر مفید مخزن کمک کند. برای اطلاعات بیشتر در رابطه با مخازن اسید سولفوریک با ما تماس بگیرید.
مخزن اسید پلی اتیلن دو لایه
مخازن اسید پلی اتیلن دو لایه، مخازنی هستند که دو لایه پلی اتیلن دارند. ترکیب دو لایه پلی اتیلن باعث ایجاد یک بستر محافظتی فوقالعاده قوی در برابر اسیدها و مواد شیمیایی دیگر میشود. در مخازن اسید پلی اتیلن دو لایه، لایه داخلی (درونی) مخزن از پلی اتیلن با چگالی بالا ساخته شده است که مقاومت بالایی در برابر اسیدها و مواد شیمیایی دارد. لایه داخلی مستقیماً با ماده ذخیره شده درون مخزن در تماس است.
لایه بیرونی (خارجی) مخزن از پلی اتیلن با چگالی پایینتری ساخته شده است که وظیفه حفاظت فیزیکی و مقاومت در برابر خوردگی و تأثیرات UV را بر عهده دارد. این لایه به عنوان یک لایه محافظ از لایه داخلی عمل میکند. مخازن اسید پلی اتیلن دو لایه به طور گسترده در صنایع مختلف استفاده میشوند. آنها انتخاب محبوبی به دلیل قیمت مناسب، مقاومت در برابر اسیدها، و قابلیت حمل و نقل آسان و نصب سریع با وزن سبک هستند.
مخزن اسید پلی اتیلن سه لایه
مخازن اسید پلی اتیلن سه لایه، مخازنی هستند که ساختاری با سه لایه پلی اتیلن دارند. این مخازن دارای یک لایه داخلی، یک لایه میانی و یک لایه بیرونی هستند که در کنار حفاظت از محتوا در برابر خوردگی و تأثیرات فیزیکی، یک عایق اضافی را نیز فراهم میکنند. لایه داخلی و بیرونی مخازن اسید پلی اتیلن سه لایه مشابه لایههای داخلی و بیرونی مخازن دو لایه هستند. اما لایه میانی مخزن علاوه بر حفاظت فیزیکی، به عنوان عایق حرارتی عمل میکند و در برابر انتقال حرارت از محیط خارجی به داخل ماده ذخیره شده در مخزن مقاومت نشان میدهد.
ساختار مخازن اسید پلی اتیلن سه لایه باعث افزایش قابلیت مقاومت در برابر خوردگی اسیدها، حفاظت فیزیکی بهتر و کاهش انتقال حرارت به داخل مخزن میشود. مخازن اسید پلی اتیلن سه لایه به دلیل ویژگیهایی که دارند، در برخی کاربردهای خاص بسیار مفید هستند. به عنوان مثال:
- ذخیرهسازی اسید در شرایط حرارتی بالا
لایه میانی مخزن پلی اتیلن سه لایه به عنوان عایق حرارتی عمل کرده و تأخیر در انتقال حرارت از محیط خارجی به داخل مخزن را ایجاد میکند. این ویژگی برای ذخیرهسازی اسید در شرایط حرارتی بالا و کنترل دما بسیار مفید است.
- حفاظت از محتوا در برابر ضربات فیزیکی
لایه میانی مخزن به خوبی در برابر ضربات مقاومت نشان میدهد و محتویات مخزن را در برابر آسیب فیزیکی حفظ میکند.
- استفاده در صنایع خاص
به دلیل خصوصیات حرارتی و مقاومت در برابر خوردگی و ضربات، مخازن اسید پلی اتیلن سه لایه در برخی صنایع خاص مانند پتروشیمی، نیروگاهها، صنایع شیمیایی و صنعتی استفاده میشوند. با توجه به پیچیدگی ساختار سه لایه و استفاده از عایق حرارتی، قیمت مخزن اسید پلی اتیلن سه لایه ممکن است بیشتر از دیگر مخازن باشد. برای انتخاب مناسبترین نوع مخزن، میتوانید با متخصصین شرکت پایپ ایران مشورت کنید و نیازهای خاص خود را مورد بررسی قرار دهید.
استفاده از ترکیبات شیمیایی مشابه پلی اتیلن جهت تولید مخزن اسید
استفاده از ترکیبات شیمیایی مشابه پلی اتیلن برای تولید مخازن اسید، به دلیل خصوصیات ضد اسید و شیمیایی پلی اتیلن، ممکن است مورد استفاده قرار گیرد؛ اما برای اطمینان از کارایی و عملکرد بهتر، لازم است که تحقیقات و آزمایشات بیشتری در این زمینه صورت گیرد. همچنین باید توجه داشت که استفاده از مواد شیمیایی جایگزین برای پلی اتیلن، ممکن است در برخی موارد باعث کاهش عمر و کارایی مخازن شود.
مخزن ضد اسید فایبرگلاس
مخزن فایبرگلاس فقط برای اسید سولفوریک کمتر از 80% توصیه میشود. برای غلظتهای بالاتر، اسید سولفوریک شروع به تخریب رزین وینیل استر مخزن فایبرگلاس خواهد نمود. این امر به خصوص برای محلول در دمای 40 تا 50 درجه سانتیگراد و بالاتر و یا زمانی که نیاز به آب برای رقیق کردن اسید سولفوریک باشد، حائز اهمیت است؛ زیرا همانطور که قبلا اشاره شد واکنش اسید سولفوریک با آب گرمازا بوده و اگر درجه حرارت بالاتر از آستانه تحمل مخزن باشد، پایداری سازه مخزن ممکن است به خطر بیفتد. مخزن اسید فایبرگلاس یکی از بهترین تولیدات مخازن اسید شرکت پایپ ایران است.
برای ذخیره سازی موفق اسید سولفوریک:
- مخازن پلی اتیلن HDPE میتوانند طیف کاملی از غلظت اسید سولفوریک را ذخیره و نگهداری کنند اما برای مقادیر زیر 10.000 گالن توصیه میشوند.
- استفاده از مخازن کربن استیل برای ذخیره اسید سولفوریک بالای 10.000 گالن معمول است.
- گرمای حاصل از واکنش، مخلوط کردن و یا رقیق کردن H2SO4 باید درنظر گرفته شود و به درستی کنترل گردد.
- جنس واشر، پیچ و اتصالات باید با توجه به غلظت اسید انتخاب شود.
- چگالی مخصوص مخزن باید برابر یا بیشتر از 1.9 باشد.
- در بین مخازن پلی اتیلن، مخازن دوجداره پلی اتیلن جهت ذخیره اسید توصیه میشود.
- اقدامات مهار ثانویه برای ذخیره اسید سولفوریک لازم است.
- برای ذخیره و نگهداری اسید سولفوریک بالای 4.000 گالن و 94 % یک بررسی مهندسی نیاز است.
مخزن اسید پلی اتیلن و تانکر اسید پلی پروپیلن
پلی اتیلن سنگین HDPE به دلیل ساختار مولکولی خطی اغلب وارد واکنشهای شیمیایی نمیشود؛ مگر در کربنهای انتهایی و یا کربنهای نوع سوم واقع در شاخههای جانبی. پلی اتیلن سنگین با اکثر اسیدهای آلی و برخی اسیدهای معدنی مانند HCl و HF وارد واکنش نمیشود. اسید سولفوریک غلیظ (بالاتر از 70درصد) در دماهای بالا، به آرامی با پلی اتیلن سنگین واکنش داده و مشتقات سولفو را بوجود میآورد. پلی اتیلن سنگین در مجاورت اسید نیتریک حدود 50% و همچنین مخلوط آن با اسید سولفوریک در دمای اتاق واکنش داده و تولید نیترات میکند. در دماهای حدود 100 الی 150 درجه سانتیگراد، پلی اتیلن در مجاورت اسیدها تجزیه شده و به اسیدهای آلی تبدیل میشود.
مخزن اسید پلی اتیلن با دانسیته بالا در محیط های قلیایی در هر غلظتی پایدار است. همچنین در محلولهای نمکی محتوی اکسیدکنندههایی مانند پرمنگنات منیزیم و دی کرومات پتاسیم، پایدار است. در دمای اتاق پلی اتیلن صلب یا سنگین در حلالهای معروف حل نمیشود. ولی در دماهای حدود 80 تا 100 درجه سانتیگراد، در حلالهای آروماتیک، آلیفاتیک و هیدروکربنهای هالوژندار حل میشود. اسید استئاریک هر چند ضعیفتر از اسید نیتریک و اسید استیک است، ولی به دلیل حبس شدن در داخل مخزن اسید پلی اتیلن، باعث تخریب ساختمان پلیمر میشود. اسید نیتریک و اسید استیک هم باعث تخریب شدید ساختمان مولکولی پلی اتیلن نرم میشود، لیکن تأثیر آنها بر پلی اتیلن صلب بسیار کم است.
محل قرارگیری مخزن پلی اتیلن ضد اسید
مخازن پلی اتیلن ضد اسید میتوانند در مکانهای مختلف استفاده شوند؛ اما برای قرار گرفتن در محیطهای صنعتی و تجاری از آنها استفاده میشود. این مخازن اغلب در صنایع شیمیایی، پتروشیمی، نفت و گاز، آب و فاضلاب، داروسازی و صنایع غذایی استفاده میشوند. مخازن ضد اسید پلی اتیلن به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی که دارند، برای ذخیره و حمل انواع مواد شیمیایی اسیدی بسیار مناسب هستند.
این مخازن از پلی اتیلن با چگالی بالا و مقاومت بالا در برابر اسیدها تولید شدهاند. همچنین، طراحی و ساخت آنها به گونهای است که از نشتی و آلودگی مواد اسیدی جلوگیری میکند. استفاده از مخازن پلی اتیلن ضد اسید دارای مزایای فراوانی است. به عنوان مثال، این مخازن به دلیل وزن سبک و قابلیت حمل و نقل آسان، نصب و جابجایی آنها نسبتاً ساده است.
همچنین، پلی اتیلن مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارد و نیاز به نگهداری و نگهداشت کمتری دارد. موقعیت قرارگیری مخزن پلی اتیلن ضد اسید نیز بستگی به نوع و حجم مواد شیمیایی اسیدی دارد که در آن ذخیره میشود. این مخازن میتوانند در فضاهای باز یا درون ساختمانها قرار گیرند. در هر صورت، باید محل قرارگیری مخزن به گونهای باشد که امنیت کارکنان و محیط زیست را تضمین کند.
حمل و نقل مخازن پلی اتیلن اسید چگونه است؟
حمل و نقل مخازن پلی اتیلن اسید معمولاً به این صورت انجام میشود که مخازن با استفاده از وسایل نقلیه مناسب و با رعایت اصول ایمنی، جابجا میشوند. در این روند چندین عامل از جمله انتخاب وسیله نقلیه، بارگیری، حمل، تخلیه و موارد مشابه نقش دارند. استفاده از وسایل نقلیه مناسب از جمله وانت، کامیون، یا کانتینرها برای حمل مخازن پلی اتیلن اسید توصیه میشود. این وسایل نقلیه باید از لحاظ ساختاری و امکانات ایمنی مناسب برای جابجایی مخازن استفاده شوند. برخی از وسایل نقلیه حتی دارای تجهیزات خاصی مانند پله، درب، قفل و سیستم جلوگیری از نشتی هستند.
قبل از بارگیری مخزن پلی اتیلن اسید، باید از صحت و سلامت فنی و ایمنی آن اطمینان حاصل شود. همچنین، برای جلوگیری از خروج مواد اسیدی احتمالی در طول حمل و نقل، مخزن باید برای جابجایی ایمن، به صورت کاملاً محافظت شده به وسیله نقلیه متصل شده باشد. بدین منظور باید از اتصالات مناسب و قوی استفاده کنید و مطمئن شوید که هیچ نشتی و ریزش مواد وجود نخواهد داشت.
با توجه به حساسیت مواد شیمیایی اسیدی، باید در طول حمل و نقل مطابق با دستورالعملها و قوانین مربوطه عمل کنید. این موارد شامل ایمنی شخصی، بررسی وسیله نقلیه قبل از حمل، استفاده از لوازم ایمنی مانند لباسها و دستکشها و پوششهای محافظتی از چشم و صورت است. همچنین، رعایت سرعت مجاز، نگهداری فاصله امن با سایر وسایل نقلیه و اطمینان از تمامی اتصالات و قطعات در طول مسیر نیز بسیار مهم است. در صورتی که به حمل و نقل مخازن پلی اتیلن اسید خیلی بزرگ نیاز دارید، توصیه میشود با شرکتهای حمل و نقل حرفهای تماس بگیرید تا با استفاده از وسایل نقلیه و تجهیزات صحیح این عملیات را انجام دهند.
مخزن ذخیره اسید نیتریک
اسید نیتریک (HNO3) یک اسید شفاف با بوی تند و بسیار خورنده است که در صنعت پر مصرف است. از این اسید در تولید کودهای کشاورزی، نجاری، ساخت و پرداخت فلزات، پیشرانه موشک، تولید ضد عفونی کنندهها و… مورد استفاده قرار میگیرد. مشخص است که اسید نیتریک، یک ماده شیمیایی خطرناک است که اگر به درستی ذخیره سازی نشود، ممکن است هزینههای جبران ناپذیری در پی داشته باشد.
در نگهداری از اسید نیتریک باید به این مسئله توجه داشت که اسید نیتریک در صورت تماس با برخی از فلزات، گاز هیدروژن با قابلیت انفجار تولید میکند. از بهترین گزینهها برای ذخیره سازی و نگهداری اسید نیتریک، مخازن پلی اتیلن هستند. این مخازن توانایی نگهداری اسید نیتریک را تا غلظت 30 درصد و دمای 50 درجه سانتیگراد به صورت ایمن دارند.
ملاحظات ساخت مخزن ذخیرهسازی نیتریک اسید
ساخت مخزن ذخیرهسازی نیتریک اسید نیازمند رعایت ملاحظات و استانداردهای ایمنی و محیط زیست است. نیتریک اسید یک اسید قوی و سمی است که نیازمند تجهیزات و جوشکاری مناسب برای ساخت مخزن است. در زیر چند ملاحظه اصلی را برای ساخت مخازن ذخیرهسازی نیتریک اسید بررسی میکنیم:
- جنس مخزن
برای ذخیرهسازی نیتریک اسید، انتخاب جنس مناسب بسیار مهم است. مخازن معمولاً از جنس استیل ساخته میشوند؛ اما پلاستیک تقویت شده با فایبرگلاس، یا مواد دیگر نیز میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. در هر صورت، جنس مخزن باید مقاومت خوبی در برابر خوردگی نیتریک اسید داشته باشد. استنلس استیل نوع 316 یکی از مواد پرکاربرد برای ساخت مخازن نیتریک اسید است؛ زیرا دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی نیتریک اسید است.
- طراحی و ساختار
طراحی و ساختار مخزن باید به گونهای باشد که بتواند خوردگی توسط نیتریک اسید را جلوگیری کند. ضخامت دیوارهها باید مقاومت کافی در برابر خوردگی را داشته باشد.
- سیستم تهویه
نیتریک اسید یک ماده قوی اکسیدکننده است که میتواند با دیگر مواد سوختنی تعامل داشته باشد؛ بنابراین، مخازن نیتریک اسید باید دارای سیستم تهویه مناسب باشند تا از تجمع بخارهای قابل اشتعال درون مخزن جلوگیری کند.
- اطمینان از ایمنی
داشتن تجهیزات ایمنی مناسب برای کارکنان و آموزشهای لازم برای استفاده صحیح و مدیریت ایمنی در محیط کار از ارزش بسیار بالایی برخوردار هستند. همچنین، اقدامات لازم برای مدیریت حوادث اضطراری و آتش سوزی نیز لازم است. به طور کلی، ساخت مخازن ذخیرهسازی نیتریک اسید نیازمند رعایت اصول ایمنی و استانداردهای صنعتی است. توصیه میشود با متخصصین شرکت پایپ ایران در این زمینه مشورت کنید تا بتوانید مخزنی با کیفیت بالا تهیه و از ریسکهای مرتبط با استفاده از نیتریک اسید پیش گیری کنید.
مخزن ذخیره هیدروکلریک اسید
هیدروکلریک اسید (HCl) یک اسید معدنی بسیار قوی با خورندگی بالا است که در غلظت 31.5 تا 38 درصد تولید میشود. محلول با غلظت کمتر توسط فرآیند رقیق سازی آماده میشود. این اسید در صنعت پردازش فولاد، ساختمان، تولید پلی وینیل کلرید (PVC) و فوم پلی اورتان و کلرید کلسیم و… استفاده میشود. در مخزن هیدروکلریک اسید، مواد و اجزای سازنده باید در برابر اثرات خورنده اسید مقاوم بوده تا در صورت نگهداری حجم زیادی از این اسید یکپارچگی خود را حفظ کند و همچنین تعبیه خروجی جهت کاهش هرگونه بخارات HCl الزامیست. مخازن ذخیره سازی و متعلقات آن باید از موادی باشد که مطالعات دوام، آنها را در برابر هیدروکلریک اسید تایید کرده است.
هیدروکلریک اسید یک مایع فرار محسوب میشود و در دماهای محیطی، بخارهای خورنده تولید میکند. این موضوع وجود ونت خروجی گاز متصاعد شده را الزامی میسازد. جهت نگهداری ایمن و موفق هیدروکلریک اسید مخازن HDPE ،LDPE ،FRP و مخازن پلی پروپیلن پیشنهاد میشوند. مخازن فولادی با روکش نسبت به سایر مخازن مذکور گرانتر هستند. مخازن استیل برای ذخیره اسید هیدروکلریک به دلیل افزایش تمامیت ساختاری این فلز در کاربردهای 15000 گالن یا بیشتر متداول است.
فولاد به خودی خود مستعد فعالیتهای خورنده HCl است. فعالیت خوردگی بین اسید و فلز باعث تولید گاز هیدروژن، یک گاز بالقوه قابل اشتعال، مواد منفجره و خورنده میشود. مخازن FRP در ذخیره اسید هیدروکلریک بسیار موفق عمل کردهاند. این مخازن دارای مقاومت بسیار بالا با چرخه عمر طولانی و هزینههای نگهداری پایین هستند. مقاومت مخزن فایبرگلاس به ساخت و ساز مناسب و رزین مقاوم در برابر هیدروکلریک اسید بستگی دارد. مخزن پلی اتیلن یکی از بهترین انواع مخازن برای نگهداری هیدروکلریک اسید است. طبق تحقیقات، هیدروکلریک اسید 35 درصد تا 60 درجه سانتیگراد بر پلی اتیلن تاثیری ندارد.
تولید کننده مخازن اسید پلی پروپیلن
در این بخش به مزایای استفاده از پلی پروپیلن نسبت به پلی اتیلن در ساخت مخازن اسید میپردازیم. مقاومت پلی اتیلن و پلی پروپیلن در مقابل بسیاری از مواد شیمیایی توسط موسسه الفین و پلیمر آمریکا معروف به INEOS مورد مطالعه قرار گرفته است و نتایج آن در قالب یک مقاله منتشر شده است. در این بررسی مقاومت پلی اتیلن و پلی پروپیلن در دماهای 20، 60 و 100 درجه سانتیگراد مورد مطالعه و آزمایش قرار گرفته است.
با مطالعه این مقاله ملاحظه میشود که پلی اتیلن از مقاومت بسیار خوبی در دماهای پایین برخوردار است. با توجه به ارزانتر بودن آن نسبت به پلی پروپیلن، استفاده از پلی اتیلن در دماهای پایین جهت ذخیره مواد شیمیایی گزینه مناسبی خواهد بود. از پلی اتیلن میتوان به عنوان مخزن ذخیره اسید و سایر مواد شیمیایی تا دمای 80 درجه استفاده کرد.
برخی از اسیدها مانند اسید سولفوریک غلیظ 98 درصد و اسید نیتریک 95 تا 98 درصد در دماهای پایین هم باعث تخریب ساختمان پلی اتیلن میگردند. لذا استفاده از پلی اتیلن جهت ذخیره اسید سولفوریک و اسید نیتریک غلیظ ممکن است باعث بروز خسارتهای جانی و مالی گردد. پلی پروپیلن به دلیل ساختار شیمیایی خاص خود، در مقابل اسید سولفوریک غلیظ در دماهای پایین پایدار است.
اسید نیتریک غلیظ بر روی ساختمان پلی پروپیلن اثر منفی دارد؛ ولی جهت نگهداری کوتاه مدت اسید نیتریک غلیظ با اطمینان خاطر میتوان از مخازن پلی پروپیلنی استفاده کرد. پلی پروپیلن دارای پایداری حرارتی مناسبتری است. با بررسی مقاله مذکور مشخص میگردد که از پلی پروپیلن میتوان در ساخت انواع مخزن ذخیره تا دمای 100 درجه سانتیگراد استفاده کرد.
قیمت مخزن اسید
قیمت مخزن اسید به دلیل اهمیت خاصی که نگهداری و حمل اسید دارد، آنچنان پارامتر مهمی برای کارفرمایان نیست؛ مهم قدرت نگهداری مخزن و مقاومت در مقابل خوردگی است. در حقیقت بدلیل خطرناک بودن اسیدها و گرانبها بودن آنها، قیمت مخزن اسید پارامتر بسیار مهمی برای کارفرمایان محسوب نمیشود. علی ایحال قیمت مخزن اسید به پارامتری و عوامل زیر بستگی دارد:
- جنس بدنه منابع و مخازن
- نوع اسید درون مخزن
- دانسیته اسید
- دمای اسید درون مخزن
- اکسپوز (غیردفنی) یا دفنی بودن مخازن اسید
- اتصالات مورد استفاده در بدنه مخزن اسید
- ترکیب یا عدم ترکیب اسید با آب درون مخزن
مخزن پلی اتیلن ضد اسید، ارزانترین و به صرفهترین مخزن ذخیره اسید و مواد شیمیایی
با توجه به ویژگیهای خاصی که مخازن پلی اتیلن ضد اسید دارند، میتوان گفت که یکی از گزینههای ارزان و به صرفه برای ذخیره اسید و مواد شیمیایی هستند. در مقایسه با مخازن تولیدی از مواد دیگر مانند استیل، فایبرگلاس یا پلی پروپیلن، مخازن پلی اتیلن معمولاً هزینه تولید و نگهداری کمتری دارند. یکی از دلایل اصلی ارزانی مخازن پلی اتیلن ضد اسید، هزینه تولید و فرآیند ساخت ساده آنهاست.
مواد پلی اتیلن با قیمت مقرون به صرفهای قابل تهیه هستند و فرآیند فرمدهی و تولید این مخازن نیز به راحتی قابل انجام است. همچنین، وزن سبک مخازن پلی اتیلن ضد اسید باعث افزایش سهولت در تولید، حمل و نقل و نصب آنها میشود. ارزانی و به صرفه بودن مخازن اسید پلی اتیلنی همچنین به دلیل خصوصیات تحمل اسیدی بالا و مقاومت خوب در برابر خوردگی آنهاست. پلی اتیلن یک پلاستیک سازگار با مواد شیمیایی است و میتواند اسیدها و مواد شیمیایی دیگر را به خوبی تحمل کند. هزینه نگهداری و تعمیر مخازن پلی اتیلن ضد اسید کمتر از سایر مخازن است.
پلی اتیلن دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی و فرسایش است؛ بنابراین نیاز به تعویض یا تعمیر مکرر آنها کمتر است. مخازن پلی اتیلن ضد اسید به دلیل وزن سبک و طراحی ساده، جابجایی و نصب آسانی دارند. این کارکردهای ساختاری برای این مخازن، به عنوان گزینههای ارزان و به صرفهتر مورد توجه قرار میگیرند. حتماً باید توجه داشته باشید که هزینه و بهرهوری برای هر نوع مخزن ذخیرهسازی، به عوامل دیگری مانند حجم مورد نیاز، خواص شیمیایی ماده ذخیره شده و الزامات ایمنی و محیط زیست بستگی دارد.
انواع مخزن اسید از نظر شکل
مخازن اسید از لحاظ ظاهر و ساختار به چند نوع تقسیم میشوند:
- مخزن اسید افقی
- مخازن اسید عمودی
- مکعبی
- ته قیفی
انتخاب شکل مخزن اسید بر اساس نوع اسید و کاربرد آن و شرایط پروژه تعیین میشود. به طور مثال مخازن پلی اتیلن ضد اسید پایپ ایران به صورت افقی و عمودی از قطر 1.4 تا 3 متر و با طول یا ارتفاع متفاوت تولید میشوند. در مخازن فایبرگلاس امکان ساخت به صورت مکعبی و استوانهای وجود دارد و معمولاً برای مخازن اسید ته قیفی از استیل استفاده میشود.