دستگاه اگزاستر چیست؟
در صنعت کنسرو سازی یکی از مراحل مهم تولید، حذف اکسیژن اضافی از قوطی‌های کنسرو قبل از دربندی نهایی است. این کار به افزایش ماندگاری محصول و جلوگیری از فساد آن کمک می‌کند. دستگاه اگزاستر یکی از تجهیزات کلیدی در این فرآیند است. این دستگاه علاوه بر حذف اکسیژن، به پخت اولیه محتویات کنسرو نیز کمک می‌کند. انتخاب یک دستگاه اگزاستر مناسب بر اساس نوع کنسرو، تأثیر بسزایی در بهره‌‌وری و کیفیت محصول دارد.
قبل از خرید این دستگاه، مدل‌های مختلف را از نظر امکانات و قیمت بررسی کنید. قیمت این دستگاه بسته به نوع، ظرفیت، برند، جنس بدنه و ویژگی‌های فنی متغیر است. برای انتخاب یک مدل مناسب باید نیازهای تولیدی، بودجه و کیفیت دستگاه را در نظر گرفت. قیمت ارزان‌ترین مدل اگزاستر 3200 دلار است. خرید از تولید کنندگان معتبر و بررسی مشخصات فنی، می‌تواند تضمین کننده کیفیت و عملکرد بهینه دستگاه در طولانی مدت باشد.
عملکرد تونل اگزاستر
تونل اگزاست یکی از تجهیزات مهم در صنایع غذایی و بسته‌بندی است. این دستگاه نقش کلیدی در افزایش ماندگاری محصولات و جلوگیری از فساد هوازی ایفا می‌کند. این دستگاه هوای اضافی (Head Space) را از فضای بین درب و سطح محصول حذف می‌کند. این امر از ایجاد کپک و رشد میکروارگانیسم‌های هوازی جلوگیری می‌کند؛ در نهایت کیفیت محصول را برای مدت طولانی حفظ می‌کند.
دستگاه اگزاست با استفاده از بخار داغ، هوای محبوس درون بطری را جایگزین می‌کند. این مرحله زمانی انجام می‌شود که درب بطری به صورت نیمه بسته روی آن قرار دارد. بعد از تزریق بخار، بطری به دستگاه درب بند منتقل شده و درب آن کاملاً بسته و محکم می‌شود. پس از بسته شدن درب، محصول در انبار یا سردخانه صنعتی نگهداری می‌شود.
ویژگی‌های دستگاه اگزاستر
برای بهبود عملکرد این دستگاه‌ها، از موتور گیربکس دور متغیر با اینورتر استفاده می‌شود. این سیستم به طور ویژه در دستگاه‌های اگزاستر به کار می‌رود و مزایای متعددی را در پی دارد. یکی از ویژگی‌های برجسته موتور گیربکس دور متغیر، توانایی تنظیم دقیق سرعت نوار نقاله است. با استفاده از اینورتر، امکان کنترل و تنظیم سرعت نوار نقاله بر اساس نیازهای خاص فرآیند فراهم می‌شود. سایر ویژگی‌های دستگاه اگزاستر عبارتند از:
عملکرد تمام اتوماتیک دستگاه اگزاستر
دستگاه اگزاستر با عملکرد تمام اتوماتیک برای حذف هوا از قوطی‌ها طراحی شده است. این دستگاه به طور خودکار مراحل مختلف فرآیند را از جمله تخلیه هوا از داخل قوطی‌ها، تنظیم فشار و دما و تزریق بخار یا گاز مناسب کنترل می‌کند. سیستم اتوماتیک این دستگاه با دقت بالا میزان هوا را از داخل قوطی‌ها خارج کرده و محیط مناسب برای حفظ کیفیت محصول فراهم می‌آورد. این فرآیند علاوه بر افزایش عمر مفید محصول، از فساد و تغییرات شیمیایی جلوگیری کرده و به بهبود کیفیت محصول کمک می‌کند.
قابلیت اتصال دستگاه اگزاستر به سایر دستگاه‌ها
تونل اگزاستر قابلیت اتصال به دستگاه درب بند و پرکن اتوماتیک کنسرو را دارد. این ویژگی امکان ایجاد اتوماسیون کامل در خطوط تولید را فراهم می‌کند. این اتصال باعث می‌شود پس از حذف هوای داخل قوطی‌ها، عملیات درب بندی به طور خودکار و بدون وقفه انجام گیرد. فرآیند یکپارچه و هماهنگ میان این دو دستگاه موجب افزایش سرعت تولید، کاهش زمان توقف و بهبود کیفیت نهایی محصول می‌شود. همچنین این سیستم اتوماتیک نیاز به دخالت نیروی انسانی را به حداقل می‌رساند؛ در نتیجه بروز خطاهای احتمالی در هر مرحله از تولید کاهش می‌یابد.
مخزن جمع آوری آب دستگاه اگزاستر
مخزن جمع آوری آب در تونل اگزاستر برای مدیریت بخار در طول فرآیند حذف هوا از قوطی‌ها طراحی شده است. این مخزن به طور اتوماتیک آب تولید شده توسط بخار را جمع آوری می‌کند. آنها بخار را از سیستم خارج می‌کنند تا از ایجاد رطوبت اضافی جلوگیری شود. این فرآیند به حفظ عملکرد بهینه دستگاه کمک می‌کند. علاوه بر حفظ عملکرد، باعث جلوگیری از آسیب به تجهیزات و افزایش کارایی سیستم می‌شود. با جمع آوری صحیح آب، هزینه‌های نگهداری کاهش یافته و عمر مفید دستگاه افزایش می‌یابد.
اهمیت و مزایای دستگاه اگزاستر و حذف هوا
یکی از مهم‌ترین دلایل حذف هوا از داخل قوطی‌های کنسرو، جلوگیری از رشد میکروب‌ها و باکتری‌ها است. هوای موجود درون کنسرو محیطی مناسب برای رشد بسیاری از ارگانیسم‌ها همچون کلستریدیوم بوتولینوم است. باکتری‌ها می‌توانند باعث فساد محصول و ایجاد بیماری‌های عفونی شوند. با حذف هوا شرایط رشد این ارگانیسم‌ها به شدت محدود می‌شود و فرآیند استریل سازی محصول به صورت صحیح انجام می‌شود. در ادامه به سایر مزایای تونل اگزاستر اشاره می‌کنیم:
جلوگیری از اکسیداسیون و تغییر طعم
وجود اکسیژن در داخل قوطی‌ها می‌تواند موجب اکسیداسیون مواد غذایی شود. اکسیداسیون باعث تغییر طعم، رنگ و بافت محصول می‌شود. برای مثال در محصولات گوشتی، اکسیداسیون ممکن است منجر به طعم تلخ و بی‌مزه شود. همچنین چربی‌ها و روغن‌ها در معرض اکسیژن ممکن است فاسد شده و طعم‌های نامطبوع ایجاد کنند. با حذف هوا، فرآیند اکسیداسیون متوقف می‌شود و طعم و کیفیت غذایی محصول حفظ می‌شود.
پیشگیری از فساد شیمیایی و تغییرات رنگ
هوای موجود در قوطی‌ها می‌تواند باعث واکنش‌های شیمیایی ناخواسته در مواد غذایی شود. این امر منجر به تغییرات رنگ و کاهش ارزش غذایی می‌گردد. برای مثال در برخی محصولات میوه‌ای و سبزیجات، تماس با اکسیژن می‌تواند باعث تیرگی رنگ و کاهش ویتامین‌ها و مواد مغذی شود. حذف هوا از داخل قوطی‌ها به حفظ رنگ طبیعی و ارزش غذایی این محصولات کمک می‌کند.
افزایش عمر مفید محصول
یکی دیگر از دلایل مهم حذف هوا، افزایش عمر مفید محصول است. با وجود هوا، فساد میکروبی و شیمیایی می‌تواند فرآیند فاسد شدن را تسریع کند. با حذف اکسیژن شرایط برای نگهداری طولانی مدت محصول فراهم می‌شود. این موضوع برای محصولات کنسروی که ممکن است برای مدت طولانی ذخیره شوند، اهمیت دارد. حذف هوا به طور مستقیم باعث افزایش ماندگاری و سلامت محصول در طول زمان می‌شود.
کاربرد دستگاه اگزاستر
دستگاه اگزاستر در صنایع غذایی معمولاً به عنوان بخشی از یک خط تولید خودکار و یکپارچه به کار می‌رود. این دستگاه با سایر تجهیزات مانند دیگ پخت صنعتی و میکسر صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها با همکاری هم به طور خودکار مراحل مختلف تولید محصولات را انجام می‌دهند. در تولید محصولاتی مانند خیار شور، رب گوجه فرنگی، کنسروهای گوشتی، سوپ‌ها، سس‌ها و سایر محصولات کنسروی از این دستگاه استفاده می‌شود.
تونل اگزاستر سس
تونل اگزاستر سس یکی از تجهیزات مهم در خطوط تولید و کنسرو کردن انواع سس مانند کچاپ و مایونز است. این دستگاه با ایجاد حرارت و بخار، هوای اضافی داخل بسته‌ها را حذف کرده و باعث افزایش ماندگاری محصول می‌شود. عملکرد آن بر اساس گرم کردن شیشه‌ها یا بطری‌های سس قبل از درب بندی است. با ایجاد خلاء نسبی از رشد میکروارگانیسم‌ها جلوگیری می‌شود. دستگاه اگزاستر علاوه بر بهبود کیفیت محصول، ایمنی و استانداردهای بهداشتی را نیز تضمین می‌کند.
تونل اگزاستر مربا
آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا مرباهای صنعتی برای مدت طولانی تازه و خوش رنگ می‌مانند؟ راز این ماندگاری استفاده از فرآیندها و دستگاه‌هایی همچون اگزاستر است. این دستگاه با استفاده از حرارت کافی، هوای اضافی داخل شیشه‌های مربا را حذف می‌کند. این فرآیند از اکسیداسیون و تغییر رنگ جلوگیری می‌کند. بنابراین مربایی با طعم، رنگی عالی و ماندگاری بیشتر تولید می‌شود.
تونل اگزاستر ترشی و خیارشور
تا به حال پیش آمده که بعد از مدتی، ترشی یا خیارشور کپک بزند یا طعم آن تغییر کند؟ دلیل اصلی این مشکل، وجود هوای اضافی در ظرف است که محیطی مناسب برای رشد کپک و باکتری‌ها فراهم می‌کند. این دستگاه با حذف هوای اضافی، محیطی پایدار ایجاد می‌کند. با حذف هوای اضافی خیار شور و ترشی‌های کنسروی با گذشت زمان تغییر رنگ یا طعم نمی‌دهند. بدون این فرآیند، حتی با کیفیت‌ترین ترشی‌ها هم در برابر فساد مقاوم نخواهند بود.
مقایسه دستگاه اگزاستر با روش‌های قدیمی
آیا هنوز به روش‌های سنتی حذف هوا از کنسروها اعتماد دارید؟ وقتی صحبت از کنسرو کردن محصولات غذایی می‌شود، هوای اضافی درون قوطی می‌تواند باعث فساد و کاهش ماندگاری شود. حالا سوال اینجاست که چرا روش‌های سنتی برای حذف هوا، مناسب نیستند؟ در روش‌های سنتی از ابزارهایی مثل فشار دستی یا خلاء معمولی استفاده می‌شود. این روش‌ها نمی‌توانند به طور کامل هوای داخل قوطی را حذف کنند. حتی ممکن است این روش‌ها باعث آسیب به محصول شوند.
امروزه برای حذف هوای اضافی از قوطی‌های کنسرو، تجهیزات پیشرفته‌ای طراحی شده‌اند. یکی از موثرترین و پرکاربردترین دستگاه‌ها در این زمینه، اگزاستر صنعتی است. این دستگاه با عملکرد مداوم و سرعت بالا، در مدت‌زمان کوتاهی حجم زیادی از قوطی‌ها را پردازش کرده و اکسیژن موجود را به‌طور کامل خارج می‌کند. در مقابل، روش‌های سنتی نه‌تنها زمان‌بر و پرهزینه هستند، بلکه امکان حذف کامل هوا از تمامی بخش‌های ظرف را ندارند. باقی ماندن مقدار کمی هوا در داخل قوطی می‌تواند زمینه رشد باکتری‌ها و کپک‌ها را فراهم کرده و باعث کاهش کیفیت و ماندگاری محصول شود. استفاده از دستگاه اگزاستر راهکاری بهینه، سریع و قابل‌اعتماد برای حفظ کیفیت کنسرو است.
تفاوت بین دستگاه اگزاستر و سایر سیستم‌های وکیوم
امروزه استفاده از تکنولوژی‌های مختلف برای حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری غذاهای کنسروی امری حیاتی است. دو تا از مهم‌ترین سیستم‌هایی که در این فرآیند نقش دارند، دستگاه اگزاستر و سیستم‌های وکیوم هستند. این دو فناوری برای حذف هوا از داخل قوطی‌های کنسرو طراحی شده‌اند؛ اما تفاوت‌هایی در نحوه عملکرد، هدف و کاربرد دارند. وکیوم از پمپ مکش هوا برای تخلیه هوای داخل کنسرو استفاده می‌کند. این سیستم هیچ اثر حرارتی روی محصول ندارد، بنابراین بافت و کیفیت آن حفظ می‌شود.
سرعت حذف هوا در دستگاه اگزاستر برای قوطی‌های کنسرو
دستگاه اگزاستر برای حذف هوا از داخل قوطی‌های کنسرو طراحی شده است. این دستگاه از فساد محصول جلوگیری کرده و کیفیت آن را حفظ می‌کند. سرعت عملکرد این دستگاه بستگی به طراحی، ظرفیت و نوع محصولات دارد. در این دستگاه فرآیند حذف هوا از داخل قوطی‌ها به صورت اتوماتیک انجام می‌شود. این فرآیند معمولاً شامل اعمال فشار منفی برای خارج کردن هوای اضافی از قوطی‌ها است. سرعت حذف هوا در این دستگاه‌ها معمولاً بین ۳۰۰۰ تا ۶۰۰۰ قوطی در ساعت است.
این ظرفیت با توجه به ویژگی‌هایی مانند اندازه قوطی‌ها، نوع محصول و توان دستگاه می‌تواند تغییر کند. برای مثال دستگاه‌های اگزاستر برای محصولات کنسروی با اندازه‌های مختلف می‌توانند سرعت‌های متفاوتی داشته باشند. به طور کلی این دستگاه‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که قادر به حذف هوا از ده‌ها هزار قوطی در روز هستند. در واقع آنها می‌توانند پروسه کنسرو کردن مواد غذایی را به سرعت و با دقت بالا انجام دهند.
دستگاه اگزاستر برای حذف هوا در ظروف پلاستیکی کاربرد دارد؟
بر خلاف تصور رایج، دستگاه اگزاستر تنها برای حذف هوا از ظروف شیشه‌ای یا فلزی نیست. این دستگاه‌ها می‌توانند ظروف پلاستیکی را هم به طور کامل از هوا خالی کنند. یکی از ویژگی‌های مهم دستگاه اگزاستر، حفاظت از ساختار ظرف است. بسیاری از روش‌های قدیمی به شکل و ساختار ظروف، به خصوص ظروف پلاستیکی، آسیب می‌زنند. دستگاه اگزاستر با اعمال فشار مناسب، ساختار و شکل ظاهری ظروف را تغییر نمی‌دهد.
چه عواملی در انتخاب و خرید دستگاه اگزاستر مناسب مهم هستند؟
هنگامی که به دنبال خرید دستگاه اگزاستر هستید، نباید فقط به ظاهر و قیمت توجه کنید. عوامل مختلفی هستند که می‌توانند تفاوت زیادی در کارایی دستگاه ایجاد کنند. اولین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید، نوع ظروف برای کنسرو کردن مواد غذایی است. آیا شما قصد دارید از دستگاه برای ظروف شیشه‌ای، فلزی یا پلاستیکی استفاده کنید؟ سایر عوامل عبارتند از:
ظرفیت دستگاه اگزاستر
ظرفیت دستگاه اگزاستر یکی از عوامل حیاتی در انتخاب آن است. اگر به دنبال تولید انبوه هستید، دستگاه‌هایی با ظرفیت بالا می‌توانند در زمان کوتاهی سرعت تولید را افزایش دهند. برای کارخانجات و کارگاه‌های کوچک دستگاه‌هایی با ظرفیت کم نیز کافی خواهند بود. انتخاب دستگاه با ظرفیت مناسب به شما کمک می‌کند هزینه‌ها را کاهش داده و کیفیت محصول را حفظ کنید.
دقت عملکرد دستگاه اگزاستر
زمانی که قصد خرید دستگاه اگزاستر را دارید، یکی از مهم‌ترین نکات دقت عملکرد دستگاه است. این دستگاه باید به طور دقیق هوا را از داخل ظروف حذف کند، بدون اینکه به محصول یا ظرف آسیب برساند. این موضوع برای صنایع غذایی اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا کوچک‌ترین اشتباه یا بی دقتی در فرآیند حذف هوا می‌تواند منجر به فساد محصول و کاهش کیفیت آن شود.
هزینه و مصرف انرژی تونل اگزاستر
هزینه و مصرف انرژی هم نباید فراموش شود. دستگاه‌هایی که علاوه بر کارایی بالا، مصرف انرژی کمتری دارند، به صرفه‌تر هستند. انتخاب چنین دستگاهی به کاهش هزینه‌های شما و حفظ محیط زیست کمک می‌کند. مصرف انرژی دستگاه اگزاستر به عواملی از جمله مدل و ویژگی‌های دستگاه بستگی دارد. بنابراین هنگام خرید دستگاه اگزاستر علاوه بر عملکرد، به مصرف انرژی دستگاه اگزاستر نیز توجه کنید.
امکانات و ویژگی‌های دستگاه اگزاستر
هنگام خرید دستگاه اگزاستر بررسی ویژگی‌ها و قابلیت‌های فنی آن بسیار مهم است. یکی از ویژگی‌های مهم سنسورهای کنترل دما و فشار است. این سنسورها میزان بخار دستگاه را تنظیم می‌کنند. سیستم تنظیم سرعت نوار نقاله بر سرعت دستگاه موثر است. برخی مدل‌ها دارای صفحه نمایش دیجیتال و کنترل لمسی هستند که تنظیم دستگاه اگزاستر بسیار آسان و راحت خواهد بود.
تعیین قیمت دستگاه اگزاستر و فاکتورهای موثر بر آن
شاید هنگام خرید دستگاه اگزاستر با اختلاف قیمت‌های زیادی مواجه شده‌اید و ندانید کدام گزینه برای شما مناسب‌تر است. تفاوت اصلی بین مدل‌های ارزان و گران قیمت، نوع فناوری و سیستم‌های کنترلی آنها است. ظرفیت و سرعت دستگاه مهم‌ترین معیار در تعیین قیمت تونل اگزاستر است. استفاده از موتورهای قوی‌تر، قطعات بادوام‌تر و مواد اولیه مرغوب موجب افزایش قیمت دستگاه اگزاستر می‌شود.