آب یکی از مهم‌ترین عناصر زندگی است که در بسیاری از مصارف خانگی، صنعتی و آزمایشگاهی نقش اساسی دارد. اما آبی که برای مصارف خانگی و صنعتی به کار می‌رود، خالص نیست. در واقع حاوی انواع مواد معدنی، آلی، زیستی و شیمیایی است. برای برخی از کاربردها نیاز است که مواد معدنی آب حذف شود. استفاده از دستگاه دیونایزر یا آب مقطرگیری یکی از راه حل‌های مقرون به صرفه برای پالایش آب است.
آب مقطر گیری یا دستگاه دیونایزر دستگاهی است که برای تصفیه و تولید آب خالص و بدون املاح به کار می‌رود. این دستگاه با استفاده از فرایندهای اسمز معکوس و اولترافیلتراسیون، امکان تامین آب با کیفیت و خالص را فراهم می‌کند. معمولاً از آنها در صنایع مختلف مانند آزمایشگاه‌ها، صنایع غذایی و غیره به وفور استفاده می‌شود. همچنین در برخی موارد در کاربردهای خانگی نیز کاربرد دارد.
اجزای دستگاه دیونایزر
دستگاه دیونایزر یا آب مقطر گیری یک دستگاه تصفیه آب پر کاربرد است. این دستگاه از اجزا و قطعات مختلفی تشکیل شده است. هر قطعه از دستگاه دیونایزر نقش مهمی در عملکرد کلی دستگاه دارد. به عنوان مثال سنسورها و سیستم‌های کنترل برای نظارت بر عملکرد دستگاه به کار می‌روند. این تجهیزات شامل تابلو برق، شیر فشار شکن، سنسور فشار آب و غیره هستند.
- مخازن ذخیره آب
این قطعات برای نگهداری آب ورودی، آب دیونیزه، سود و اسید مورد نیاز برای بهبود عملکرد دستگاه استفاده می‌شوند. معمولاً مخازن ذخیره آب از جنس پلی اتیلن هستند. پلی اتیلن یک نوع پلیمر است که دارای خواصی مانند مقاومت در برابر ضربه، خوردگی، حرارت و سرما است. به همین علت در تولید بسیاری از محصولات نظیر مخزن پلی اتیلن، سلفون بسته بندی صنعتی و لوله پلی اتیلن کاربرد دارد.
- مخزن سود و اسید
مخزن سود و اسید در دستگاه دیونایزر یک قطعه مهم و ضروری است. آنها برای بازسازی و بهبود عملکرد دستگاه به کار می‌روند. مخازن سود و اسید از جنس مقاوم در برابر خوردگی تولید می‌شوند. معمولاً از مواد اولیه همچون فایبرگلاس، استنلس استیل 316 یا پلی اتیلن در ابعاد مختلف طراحی می‌شوند. ظرفیت آنها بین 100 تا 500 لیتر است.
- پمپ‌ها
پمپ‌ها نقش مهمی در کنترل سرعت و جریان سیال و افزایش کارایی دستگاه دارند. در واقع بدون آنها فرآیند دیونیزاسیون آب امکان پذیر نیست. آنها مسئول انتقال آب خروجی و ورودی به دستگاه هستند. با استفاده از پمپ‌های مناسب و با قدرت، دیونایزر به طور موثر‌تر عمل می‌کند. برای انتخاب نوع مناسب پمپ باید به عواملی مانند دبی، فشار، دما، چگالی و غیره توجه کرد. پر کاربردترین نوع پمپ‌ها، پمپ‌های پیستونی و سانتریفیوژ است.
فرآیند تولید آب دیونایزه با دستگاه دیونایزر
آب دیونیزه یا آب یون زدایی شده، نوعی آب خالص و تمیز است. آنها دارای خواص شیمیایی و فیزیکی خاصی هستند که برای کاربردهای مختلف به کار می‌روند. برای مثال در آزمایشگاه‌ها به منظور تهیه محلول‌های شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع آب توسط دستگاه دیونایزر تولید می‌شود. اساس کار این دستگاه‌ها فرآیند اسمز معکوس و اولترافیلتراسیون است. علاوه بر این دو روش آنها از فناوری‌های خاص برای تصفیه آب برخوردارند.
- فرآیند اسمز معکوس
فرآیند اسمز معکوس یک روش تصفیه آب به حساب می‌آید. این روش با استفاده از فشار و غشای نیمه تراوا، آب را از ناخالصی‌ها و یونها همچون سدیم پاک سازی می‌کند. غشای نیمه تراوا که در اسمز معکوس استفاده می‌شود، دارای روزنه‌های بسیار ریز است. این غشا فقط به مولکول‌های آب اجازه عبور می‌دهد و مانع عبور یونها و ذرات بزرگتر می‌شود.
- روش اولترافیلتراسیون
اولترافیلتراسیون یا فراپالایش یکی دیگر از روش‌های پر کاربرد تصفیه آب است. آنها با استفاده از یک غشای نیمه تراوا و فشار هیدرواستاتیکی، ذرات جامد و سایر آلاینده‌ها را از آب جدا می‌کنند. این روش نسبت به اسمز معکوس مزایای زیادی دارد. در واقع برای تولید آب با خلوص بالا و کاهش کدورت آب مناسب است. اندازه منافذ غشای اولترافیلتراسیون بین 0.005 تا 0.1 میکرون است.
مزایای دستگاه آب مقطرگیری
تجهیزاتی همچون دستگاه آب مقطر گیری، سختی گیر آب و غیره از تکنولوژی پیشرفته‌ای برای تصفیه آب برخوردار هستند. آنها با استفاده از فرآیندهای مختلف، عناصر مضر در آب را از بین می‌برند. دیونایزر یک دستگاه کارآمد است که از یک بدنه استوانه‌ای شکل تشکیل شده است. روی بدنه دستگاه یک صفحه کنترل با دکمه‌ها و نمایشگرهای دیجیتال وجود دارد. در پشت بدنه دستگاه لوله‌های ورودی و خروجی آب قابل مشاهده هستند که به مخزن دستگاه متصل می‌شوند. این تجهیزات از مزایای فراوانی برخوردارند که عبارت است از:
تامین آب خالص با دیونایزر
این تجهیزات به عنوان یک راهکار مطمئن و موثر برای تامین آب خالص شناخته می‌شوند. آنها با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، توانایی تصفیه و افزایش کیفیت آب را دارند. برخلاف سایر روش‌های تصفیه آب علاوه بر آلودگی‌ها، عناصر معدنی مهمی را نیز از آب حذف می‌کنند. این دستگاه علاوه بر تامین آب پاک و درجه خلوص بالا موجب صرفه جویی در مصرف آب می‌شود.
افزایش طول عمر تجهیزات صنعتی با دستگاه دیونایزر
بسیاری از تجهیزات صنعتی و آزمایشگاهی با آب سر و کار دارند. یون و مواد معدنی در آب با گذشت زمان درون تجهیزات انباشته شده و به شکل رسوب در می‌آیند. این رسوبات می‌توانند عملکرد، راندمان و کارایی تجهیزات صنعتی و آزمایشگاهی را کاهش دهند. با کمک یک دیونایزر یون‌های موجود در آب از بین می‌رود. در نتیجه از تشکیل رسوب در دستگاه‌ها جلوگیری می‌کند.
دقت و عملکرد عالی دستگاه آب مقطرگیری
عواملی همچون کیفیت آب ورودی، نوع طراحی و غیره در دقت دستگاه دیونایزر موثر هستند. به علت استفاده از فناوری و قطعات هوشمند، این تجهیزات از عملکرد و دقت بالایی برخوردارند. در واقع دقت آنها نسبت به سایر روش‌های تصفیه آب بیشتر است. علاوه بر عملکرد عالی، آنها دارای طول عمر بالا هستند و هزینه‌های تعمیر و نگهداری را کاهش می‌دهند.
انواع دستگاه دیونایزر
این تجهیزات بر اساس روش تصفیه آب، ظرفیت، دقت، قیمت و هزینه تعمیرات و نگهداری دسته بندی می‌شوند. معمولاً ظرفیت آنها به صورت لیتر در دقیقه (lpm) یا گالن در دقیقه (gpm) اندازه گیری می‌شود. این دستگاه‌ها از ظرفیت‌های کوچک تا دستگاه‌های صنعتی با ظرفیت بالا موجود هستند. علاوه بر ظرفیت، قابلیت و ویژگی‌های آنها نیز متفاوت است. دستگاه‌های آب مقطرگیری خانگی معمولاً ابعاد کوچکتری دارند و به راحتی در فضای کوچک قابل نصب هستند؛ اما دستگاه‌های صنعتی به دلیل ظرفیت بالا، برای فضاهای بزرگ مناسب هستند.
دستگاه دیونایزر آزمایشگاهی
آب مقطر و خالص به عنوان یک منبع بسیار مهم در آزمایشگاه‌های پزشکی به کار می‌رود. این نوع آب حاوی کمترین میزان آلودگی و املاح است. برای تهیه این نوع آب از روش‌های ساده همچون دستگاه آب مقطر گیری استفاده می‌شود. دیونایزر آزمایشگاهی با تولید آب خالص، می‌تواند دقت و کیفیت آزمایش‌ها و فرآیندهای صنعتی را افزایش دهد. همچنین می‌تواند از تأثیرات منفی مواد معدنی بر روی تجهیزات جلوگیری کند.
دیونایزر صنعتی
دیونایزر صنعتی دستگاه است است که برای تصفیه آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً آنها برای تصفیه آب با حجم بالا کاربرد دارند. این تجهیزات در ابعاد و طرح‌های مختلف طراحی می‌شوند. در عوض یک دیونایزر آزمایشگاهی، از ساختار ساده‌ای برخوردار است و برای تصفیه آب با حجم کمتر به کار می‌رود. برای انتخاب دستگاه مناسب باید به عواملی مانند دبی آب ورودی و خروجی و نوع رزین توجه کنید.
دستگاه آب مقطر گیری خانگی
نوع خانگی معمولا از قیمت و هزینه نگهداری پایین‌تری نسبت به دیونایزر صنعتی برخوردار است. علاوه بر هزینه و قیمت، تفاوت‌هایی از جمله در ظرفیت، عملکرد و نوع طراحی نیز با یکدیگر دارند. دیونایزرهای خانگی نسبت نوع صنعتی از رزین‌های کمتر برخوردارند. معمولاً نوع صنعتی بزرگتر و مجهزتر از مدل خانگی است؛ در حالی که نوع خانگی به صورت ساده‌تر طراحی شده است.
مقایسه دیونایزر با دستگاه آب شیرین کن صنعتی
دستگاه دیونایزر و آب شیرین کن دو روش متفاوت برای تصفیه آب هستند. هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. آنها از نظر نوع عملکرد، کاربرد، کیفیت و هزینه متفاوت هستند. به طور مثال دستگاه‌های آب مقطرگیری از روش‌ها و فناوری‌های پیشرفته‌تر برخوردارند. دیونایزرها قادر به حذف یون‌های مختلف از آب هستند؛ اما آب شیرین کن‌های صنعتی برای حذف جامدات معلق، مواد آلی و غیره به کار می‌روند.
- کاربرد
دستگاه آب مقطر گیری برای تولید آب خالص به کار می‌رود. این دستگاه در صنایعی که نیاز به آب خالص دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در مقابل، دستگاه آب شیرین کن صنعتی برای تولید آب شیرین و قابل شرب کاربرد دارد.
- هزینه
دستگاه دیونایزر از هزینه و قیمت بالاتری نسبت به آب شیرین کن صنعتی برخوردار است. این دستگاه قابلیت‌ها و امکانات بیشتری دارد.
محل نصب دستگاه دیونایزر آب
محل نصب دیونایزر بستگی به نوع، اندازه، کاربرد و ظرفیت آن دارد. برخی از آنها قابل حمل هستند و می‌توانند در هر مکانی که دسترسی به آب و برق است، نصب شوند؛ در حالی که برخی نیاز به نصب ثابت و ماندگار دارند. این نوع باید در محلی که دارای شرایط مناسبی از نظر ایمنی و تأسیسات برقی است، قرار گیرد. برای مثال دیونایزرهای آزمایشگاهی معمولاً در اتاق‌های آزمایشگاهی یا کنار دستگاه‌هایی که نیاز به آب خالص دارند، نصب می‌شوند. به طور کلی این دستگاه‌ها باید به طور صحیح و مطابق با دستورالعمل‌ها به منبع آب و برق متصل شوند.
عوامل موثر بر طول عمر دستگاه دیونایزر
طول عمر دستگاه دیونایزر بستگی به عوامل مختلفی دارد. ماندگاری آنها بسته به عواملی همچون جنس قطعات و بدنه، دبی آب خروجی، نوع طراحی و غیره متفاوت است. علاوه بر این، نحوه نگهداری و بررسی منظم دستگاه نقش مهمی در افزایش عمر آن دارد. همچنین شرایط محیطی مانند دما و رطوبت نیز می‌تواند بر عمر دستگاه تأثیر بگذارد. بهتر است دستگاه در محیطی با دمای مناسب و خشک نصب شود. به طور کلی می‌توان گفت که طول عمر آنها بین 25 تا 30 سال است.
مهم‌ترین نکات برای خرید دستگاه دیونایزر
خرید دستگاه دیونایزر یک تصمیم مهم است که نیاز به بررسی عوامل مختلف دارد. در هنگام خرید این دستگاه‌ها، حتماً به کیفیت آن توجه کنید. از برندهای معتبر و قابل اعتماد خرید کنید و از کیفیت ساخت و عملکرد دیونایزر اطمینان حاصل کنید. قدرت و راندمان این دستگاه‌ها نیز بسیار مهم است. بررسی کنید که توانایی تولید آب با کیفیت، خالص و کافی را دارند تا نیازهای شما را برآورده کنند. سایر نکات و معیارهای لازم عبارت است از:
- کیفیت، جنس بدنه و قطعات
این عوامل در خرید دستگاه بسیار مهم هستند؛ زیرا تأثیر بسیاری بر عملکرد و عمر مفید دستگاه دارند. مهم‌ترین عامل در انتخاب یک دیونایزر، کیفیت ساخت آن است. انتخاب یک دستگاه با کیفیت بالا می‌تواند هزینه‌ها و زمان تعمیر را کاهش دهد. بدنه این تجهیزات همچون مخزن اسید و مخزن استیل برای مقاومت در برابر عوامل خارجی از جنس استیل است. علاوه بر این دو معیار، قطعات با کیفیت به افزایش کارایی و طول عمر دستگاه کمک می‌کند.
- امکانات و قابلیت‌ها
آنها از لحاظ قابلیت و برخی مشخصات با یکدیگر متفاوت هستند. برخی از دیونایزرها دارای تنظیم خودکار دبی، کنترل کیفیت آب و غیره هستند؛ در حالی که در مدل‌های دیگر قابلیت‌هایی همچون کنترل pH، کنترل دما، کنترل فشار، کنترل سطح آب، مصرف برق و غیره وجود دارد.
- انطباق با نیاز و کاربرد مشتری
هر صنعت و آزمایشگاه به آب با خلوص و کیفیت متفاوتی نیاز دارد. این نیازها براساس نوع فعالیت، فرآیندها و استفاده‌های مختلف تعیین می‌شود. به همین علت این تجهیزات با ابعاد متنوع، قابلیت و مدل‌های گوناگون تولید می‌شوند.
- ظرفیت و ابعاد
هنگام خرید دستگاه آب مقطر گیری توجه به ابعاد و ظرفیت دستگاه بسیار مهم است. این تجهیزات باید بتوانند نیاز شما را برآورده کنند. با این حال اگر مصرف آب شما بالاست، باید دستگاه با ظرفیت بزرگتر انتخاب کنید.
عوامل مهم در تعیین قیمت دیونایزر
دیونایزرها یکی از تجهیزات صنعتی پر فروش هستند که قیمت آنها بر اساس عوامل مختلفی تعیین می‌شوند. نوع دیونایزر و کیفیت یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت آنها است. دستگاه‌های با کیفیت بالا و تکنولوژی پیشرفته قیمت بالاتری دارند. ظرفیت و ابعاد دومین عامل مهم در تعیین قیمت دستگاه آب مقطر گیری هستند. در واقع علت تفاوت قیمت این تجهیزات مربوط به همین عامل است. از عوامل دیگر که در تعیین قیمت این دستگاه‌ها مهم است می‌توان به امکانات، متریال، قطعات و غیره اشاره کرد.