چرا لوله پلیکا انتخابی هوشمندانه است؟
لوله پلیکا یا پی وی سی از مواد اولیه پلی وینیل کلراید ساخته میشود. این ماده از مقاومت شیمیایی و فیزیکی بسیار بالایی برخوردار است. این نوع لولهها علیرغم استحکام بالا، دارای انعطافپذیری بسیار خوبی هستند. به همین دلیل این نوع لوله در صنایع مختلف کاربرد فراوان دارد. حمل و نقل این نوع لولهها به دلیل سبکی وزن و انعطافپذیری بالا، بسیار آسان است.
ماده اولیه مصرفی در ساخت لوله پلیکا، پلی وینیل کلراید (Polyvinyl chloride) است که نوعی پلیمر ساخته شده از وینیل کلراید با فرمول C2H3Cl است. این ماده پلیمری در شرکتهای بزرگ پتروشیمی نظیر پتروشیمی بندر امام، پتروشیمی اروند، آبادان و شرکت پتروشیمی غدیر تولید و در بورس کالایی ایران عرضه میشود. این ماده علاوه بر تولید لوله، در ساخت انواع سازههای ساختمانی، تجهیزات آشپزخانه، سلفون بسته بندی، نایلون و پلاستیک، دکوراسیون منزل، انواع پنلها و ورقهای ژئوممبران کاربرد فراوانی دارد. در سالهای گذشته در بسیاری از موارد پی وی سی جایگزین چوب، سیمان و سفال شده است.
مشخصات فنی لوله پلیکا
مشخصات کلی لولههای پلیکا عبارت است از:
- قطرهای مختلفی که از ۱۶ تا ۱۲۵ میلیمتر متغیر هستند.
- ضخامتهای مختلفی که بر اساس استانداردهای ملی و بینالمللی تعریف شدهاند.
- مقاومت بالا در برابر ضربه، فشار و خوردگی
- انعطافپذیری بالا که اجازه میدهد این لولهها در تمامی شرایط مورد استفاده قرار گیرند.
- عدم قابلیت هدر رفتن آب و عدم تغییر رنگ در برابر تابش نور خورشید
تاریخ پیدایش لوله پلیکا
پلی وینیل کلراید در قرن ۱۹ به دست هنری ویکتور رگنالت در سال ۱۸۳۵ و در سال ۱۸۷۲ به دست اوگن بومان دانشمند اهل آلمان، کشف شد. در اوایل قرن ۲۰ دو شیمیدان به نامهای روی ایوان اوسترو میسلنسکی و فریتر کلات سعی کردند تا از پی وی سی در محصولات تجاری استفاده کنند؛ ولی سختیهای کار با این پلیمر سخت و محکم، تلاشهای آنها را بینتیجه گذاشت. در اواسط سال ۱۹۲۶ والدوسمون با افزودن مواد افزودنی یو پی وی سی را اختراع کرد. خیلی زود استفاده از یو پی وی سی به دلیل انعطافپذیر بودن در صنعت گسترش یافت.
امروزه استفاده از لولههای پلیمری به جای لولههای فلزی و چدنی گسترش یافته است؛ زیرا مزایای بهتری نسبت به انواع دیگر لولهها دارند. لوله پی وی سی یکی از مهمترین و کاربردیترین محصولات تولید شده در پتروشیمی است که جایگزین لولههای سنتی شده و استفاده از آن به صورت روزافزون در حال افزایش است. در سالهای اخیر پی وی سی (PVC) در بسیاری از مناطق جایگزین مواد ساختمانی سنتی نظیر چوب، سیمان و سفال شده است. اما با وجود ظهور یک ماده ایدهآل در صنعت ساخت و ساز، همچنان نگرانیهایی بابت مشکلات زیست محیطی این ماده وجود دارد.
پی وی سی (PVC) پلاستیکی سخت است که به وسیله اضافه کردن روان کنندهها، نرم و انعطافپذیر میشود. در سال ۱۹۲۶ والدو سیمون از بی اف گودریچ روشی برای نرم کردن پی وی سی به وسیله مخلوط کردن آن با افزودنیهای گوناگون، گسترش داد. نتیجه، مادهای انعطافپذیر بود که به سادگی در فرآیندها شرکت میکرد و به زودی در استفادههای تجاری شایع شد.
روشهای مختلف تولید محصولات پی وی سی
محصولات پی وی سی عمدتاً به سه روش زیر تولید میشوند:
- روش اکستروژنی
جهت تولید پروفیل، روکش کابل برق، لوله، گرانول سازی و ساخت پنچره از این روش استفاده میکنند.
- پوشش دهی دورانی
که جهت تولید دستکشهای صنعتی و خانگی و توپهای بازی مورد استفاده قرار میگیرد.
- روش تزریقی یا فشاری
جهت تولید قطعات PVC سخت و صنعتی استفاده میشود.
روشی که برای ساخت لوله پلیکا یا همان لوله پی وی سی تا قطر 1.5 متر در دنیا استفاده میشود، روش اکستروژنی است. در این روش، ابتدا مواد اولیه به میکسر گرم انتقال داده میشوند که بعد از پختن در دمای ثابت، به میکسر سرد انتقال داده میشود. بعد از خنک شدن، مواد اولیه سرد شده به دستگاه اکسترودر انتقال داده میشوند که پخت نهایی انجام میشود. خروجی دستگاه اکسترود، لوله نیمه جامد خمیری شکل است که با استفاده از کشندهها به وان خنک انتقال داده میشود و در نهایت کوبله نمودن سر لولهها برای اتصال به یکدیگر انجام میشود.
تستها و آزمونهای مربوط به لولههای PVC
برای اطمینان از کیفیت و عملکرد لولههای پی وی سی میتوان آنها را مورد تست و آزمونهای مختلفی قرار داد. لوله پلیکا پس از مراحل تولید، تحت آزمایش و تست کنترل کیفیت قرار میگیرد تا لولههای تولید شده بر اساس مقرارت و استانداردهای تعیین شده باشد. این تستها در محل کارخانه سازنده انجام میشود. رایجترین تستها و کنترلهای مربوط به لولههای پلیکا عبارتند از:
- تست سازگاری شیمیایی
- مقاومت کششی و بررسی انعطافپذیری و قابلیت خمش
- تست حریق برای سنجش عملکرد لولههای PVC در برابر حرارت
- کنترل قطر و ضخامت
- تراکم
- سفتی محل اتصال اتصالات
- مقاومت در برابر فشار داخلی
- مقاومت در برابر ضربه
این آزمایش با قرار دادن لوله بریده شده، تا حد شکست انجام میشود. این کشش با دینامومتر و با سرعت کشیدگی کنترل شده انجام میشود. این دادهها با مقادیر مرجع مقایسه میشوند و در صورت رعایت پارامترها، لوله تولیدی به بازار عرضه میشود. برای بررسی مقاومت حرارتی لوله پلیکا آن را در دمای 150 درجه سانتیگراد قرار میدهند. لولههای PVC به صورت کلی به سه دسته مجزا تقسیم میشوند و هر کدام در شرایط خاص خود و با کاربریهای متفاوت مورد استفاده قرار میگیرند که عبارتند از: لولههای پلیکا با فشار کم، فشار متوسط و لولههایی با تحمل فشار بالا.
لوله پلیکا معمولی یا فشار کم
لوله پلیکا معمولی یا فشار ضعیف یک نوع لوله ساخته شده از مواد پلیمری است که قادر به تحمل فشارهای پایین است. این نوع لوله به عنوان یک لوله انتقال مایعات یا گازها در کاربردهایی که فشار کمتری نیاز است، استفاده میشود. به عنوان مثال، لوله پلیکا معمولی فشار ضعیف ممکن است در سیستمهای آبیاری یا تامین آب خانگی استفاده شود. همچنین، در برخی از صنایع ممکن است برای انتقال موادی که فشار کمتری دارند، مورد استفاده قرار گیرد.
مزیت اصلی لوله پلیکا معمولی یا فشار ضعیف، وزن سبک آن است که نصب و حمل آن را آسان میکند. همچنین، مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی دارد و از طول عمر طولانی برخوردار است. با این حال، باید توجه داشت که لوله پلیکا معمولی یا فشار ضعیف قادر به تحمل فشارهای بالاتر نیست و برای کاربردهایی که نیاز به فشار بالاتری دارند، ممکن است نامناسب باشد. در این صورت، باید از لولههای پلیکا فشار قوی استفاده کرد.
لوله پلیکا فشار متوسط یا نیمه قوی
لوله پلیکا نیمه قوی، نوعی لوله پلاستیکی است که از مواد پلیمری تولید میشود. این نوع لوله دارای ویژگیهایی همچون انعطافپذیری بالا، مقاومت در برابر خوردگی و ضربه، سبکی و قدرت کشش مناسب است. لوله پلیکا متوسط یا همان نیمه معمولی در صنایع مختلف، کاربردهای فراوانی دارد. برخی از کاربردهای رایج آن شامل سیستمهای آبیاری، سیستمهای گرمایشی و سرمایشی، سیستمهای آب و فاضلاب شهری، ساختمانسازی، صنایع شیمیایی و پتروشیمی، صنایع غذایی و صنایع داروسازی است. با توجه به خواص و ویژگیهای ذکر شده، لوله پلیکا نیمه قوی به عنوان جایگزینی مناسب برای لولههای فلزی و سایر مواد ساختمانی استفاده میشود.
لوله پلیکا فشار قوی
لوله پلیکا فشار قوی، لولهای است که برای انتقال فاضلاب استفاده میشود. این لولهها از جنس پلیمرهای مقاوم در برابر فشار و حرارت ساخته میشوند و قادر به تحمل فشارهای بالا هستند. کاربرد اصلی لوله پلیکا فشار قوی در انتقال فاضلاب است. لولههای فشار قوی پلیکا برای انتقال فاضلابهایی با فشار بالا مانند فاضلابهای شهری و صنعتی، استفاده و بهرهبرداری میشوند.
لولههای پلیکا فشار قوی در کنار لولههای کاروگیت، در سیستمهای فاضلاب شهری و صنعتی و سیستمهای تصفیهخانه استفاده میشوند. لوله پلیکا فشار قوی و لوله کاروگیت، هر دو به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی همچون؛ مقاومت بالا در برابر فشار و حرارت، عدم زنگ زدگی و خوردگی و عمر طولانی، انتخاب مناسبی برای انتقال فاضلاب در شرایط سخت محسوب میشوند.
آیا لوله پلیکا فشار قوی از دسته لوله PVC فاضلابی سنگین محسوب میشود؟
بله، لوله پلیکا فشار قوی یک نوع لوله PVC فاضلابی سنگین است که برای استفاده در شرایط فشار قوی طراحی شده است. این نوع لوله جهت تخلیه فاضلابهای سنگین و فشار قوی مورد استفاده قرار میگیرد. لوله پلیکا فشار قوی معمولاً دارای ضخامت بالا، مقاومت بالا در برابر ضربه و فشار و عمر طولانی است. به همین دلیل، میتوان آن را در سیستمهای فاضلابی و آبیاری کشاورزی با فشار قوی استفاده کرد.
ویژگیهای لولههای پلیکا
ویژگیهای نوین و کیفیت بالا، منجر به استفاده زیاد از لوله پلیکا یا لوله پی وی سی نسبت به لولههای قدیمی شده است. وزن سبک و سهولت حمل و نقل، مقاومت کافی در برابر مواد شیمیایی اسیدی، روغنها، مواد خورنده حلالها، الکلها، سهولت نصب و اجرای سایر اتصالات و کمک به حفظ سلامت محیط زیست، از جمله ویژگیهای بی نظیر لولههای پلیکا است.
لوله پلیکا (لوله پی وی سی) به راحتی و در کمترین زمان و کمترین هزینه به وسیله چسب پی وی سی به اتصالات پی وی سی متصل و جوش میخورد. در مقایسه با بقیه لولهها به دلیل ضخامت پایین، دارای قطر خارجی کمتر است و به راحتی داخل کانال قرار میگیرد. عدم جذب رطوبت نسبت به بقیه مواد نیز از ویژگیهای دیگر لوله پلیکا است. لولههای پلیکا قادر به تحمل فشارهای از ۴ الی ۱۶ بار هستند. این محصولات در قطرهای ۱۶ الی ۴۰۰ میلیمتری در شاخههای ۶ متری تولید و عرضه میشوند. مهمترین ویژگیهای لوله پلیکا عبارتند از:
انعطاف لولههای پلیکا
این محصولات به دلیل مواد اولیه و افزودنیهایی که در پروسه تولید آنها مورد استفاده قرار میگیرد، قابلیت انعطاف و خم شدن و تطبیق با شرایط را دارند. همین امر نیز باعث شده تا در برابر هر گونه شکستگی در اثر ضربه یا جابجایی، مقاومت بسیار مناسب و بالایی از خود نشان دهند. انعطافپذیری لولههای پلیکا باعث میشود که از آنها در برخی از کاربردهای مختلف مانند سیستمهای آبیاری، سیستمهای فاضلاب، سیستمهای گازرسانی و سیستمهای الکتریکی استفاده و بهرهبرداری نمود.
سهولت نصب لوله پلیکا
وزن سبک لولههای پلیکا یا همان لولههای پی و ی سی باعث شده تا علاوه بر این که حمل و نقل بسیار آسانی داشته باشند، نصب و اجرای آنها نیز راحتتر و سریعتر صورت گیرد. نصب لولههای پلیکا معمولاً با توجه به مراحل زیر انجام میشود:
- بررسی و طراحی
قبل از نصب، باید سیستم لولهکشی را مورد بررسی و طراحی دقیق قرار دهید. این مرحله شامل تعیین مسیر لولهها، انتخاب قطر و جنس لولهها و محاسبه نیاز به اتصالات میشود.
- آمادهسازی محل نصب
قبل از نصب لولهها، باید محل نصب آماده شود. این مرحله شامل تمیز کردن محل، بررسی و حذف هر گونه موانع و تهیه مواد و ملزومات مورد نیاز است.
- برش و اتصال لولهها
با استفاده از ابزار مناسب، لولهها را به اندازه مورد نیاز برش دهید و با استفاده از اتصالات مناسب به یکدیگر متصل کنید. در این مرحله میتوان از چسب و سایر اتصالات استفاده کنید تا جلوی نشتی آب را بگیرند.
- اتصال به سیستم
لولهها را به سیستم مورد نظر (مانند شبکه آب یا گاز) متصل کنید. بررسی کنید که همه اتصالات صحیح و محکم باشند و هیچ نشتی وجود نداشته باشد.
- آزمایش و تست
پس از نصب، لولهها را آزمایش کنید تا اطمینان حاصل شود که درست عمل میکنند. این تستها شامل تست فشار، بررسی نشتی و عملکرد صحیح سیستم هستند.
ضریب اصطکاک و مقاومت
ضریب اصطکاک و مقاومت لولههای پلیکا به طور کلی به عواملی اشاره دارند که در سرعت جریان سیال درون لوله تأثیرگذار هستند. این ضریب همان ضریبی است که نشان دهنده مقدار انرژی از دست رفته در جریان سیال درون لوله به دلیل اصطکاک است. این ضریب باعث کاهش سرعت و افزایش فشار در طول لوله میشود. مقاومت لولههای پلیکا، بیانگر مقاومتی است که این لولهها در برابر فشار و نیروی خارجی اعمال شده به آنها دارند.
این مقاومت با توجه به ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی لولهها، مانند ضخامت، جنس و ساختار آنها تعیین میشود. در واقع، این محصولات به دلیل سطح بسیار صاف و صیقلی که دارند، باعث کاهش اصطکاک در مسیر حرکت جریان میشوند. به همین علت این مسئله باعث میشود تا سرعت حرکت سیال در اثر عبور از این نوع لولهها دچار افت نشود.
کاربردهای لولههای پلیکا
لوله پی وی سی به دلیل خواص ذاتی و مناسبی که دارد در کاربردهای مختلف و وسیعی از جمله اتصالات صنعتی قابل استفاده است. این نوع پلاستیک از مقاومت شیمیایی و بیولوژیکی بالایی برخوردار است. با افزودن برخی مواد دیگر به آن، میتوان از آنها در مکانهایی که استفاده از فلزات با محدودیت خوردگی مواجه است، استفاده کرد. حتی از این لولهها در کارخانجات صنعتی که اغلب پسماندهای شیمیایی یا اسیدی دارند، به سهولت میتوان استفاده کرد.
لوله پلیکا بسیار مقرون به صرفه است، به راحتی در دسترس است و میتوان آن را در ابعاد و اندازههای مختلف خریداری کرد. لوله پی وی سی که در ساخت و تولید آنها از مواد اولیه مرغوب استفاده شده باشد، به طور عمده در تاسیسات کشاورزی برای خدمات مختلف از جمله آبرسانی و آبیاری قطرهای مورد استفاده قرار میگیرد. انتقال آب آشامیدنی، فاضلاب شهری و زهکشی صنعتی نیز از کاربردهای لوله پلیکا است.
لولههای پلیکا فاضلابی برای انتقال فاضلابهای ساختمانی توکار یا زیرکار یا کاربردهای ناودانی با قیمتهای بسیار مناسب مورد استفاده قرار میگیرند. طراحی و ساخت پی وی سی به گونهای است که در مقابل آسیبهای ناشی از مواد شیمیایی و گازهای خورنده مقاوم است. به همین علت در فواصل طولانی و بلند مدت برای انتقال آب از آنها استفاده میشود که در طعم و رنگ آب هیچ گونه تاثیری نمیگذارد. لوله پلیکا در صنایع مختلف با توجه به کاربردهای متنوعی که دارد، به عنوان یک راه حل مناسب شناخته شده است.
مزایای لوله پلیکا (UPVC)
- سبک وزن، به دلیل ساختار ویژه
- فاقد زنگاب، پوسیدگی و رسوب، عدم تغییر رنگ، طعم و بوی آب
- سهولت در نصب و اجرا بدون نیاز به تجهیزات خاص مربوط به جوش لوله پلی اتیلن و لوله سبز
- مقاوم در برابر اسیدها و بازهای موجود در فاضلابها
- انتقال حرارت ناچیز در مقایسه با فلزات
- مقاومت مکانیکی بالا و عدم ضربه پذیری در برابر فشارهای خارجی
- مناسب جهت مناطق زلزله خیز، نشست پذیر و مرطوب
- مقاومت بالا در مقابل انبساط طولی
- دارای خواص عایق حرارتی و صرفهجویی در سیستمهای گرمایشی و سرمایشی
- پایین بودن ضریب اصطکاک در مقابل جریان سیالات در مقایسه با دیگر جنسها و ثابت ماندن آن با گذشت زمان
- مقاومت بالا در برابر اثرات شیمیایی مختلف مانند اسیدها، قلیاها و مواد شیمیایی حاصل از فرآیندهای صنعتی
- داشتن کمترین ضریب انبساط طولی نسبت به دیگر پلیمرها
- پایداری در برابر عوامل زیستی مانند رطوبت، باکتریها و قارچها
- قابلیت اتصال و جداشدن با استفاده از اتصالات متنوع
- عدم تشکیل رسوبات درون لوله
- عدم نیاز به تعمیرات و نگهداری مداوم
مزایای فراوانی که لولههای پلیکا دارند باعث شده است که UPVC یک انتخاب مناسب برای استفاده در سیستمهای آب و فاضلاب و سیستمهای گرمایشی و سرمایشی باشد.
نحوه تشخیص لولههای پلیکا استاندارد از غیر استاندارد
تشخیص لولههای پلیکا استاندارد از غیر استاندارد میتواند به وسیله بررسی علائم و مشخصههای زیر انجام شود:
- باید کد ده رقمی استاندارد بر روی بدنه لوله درج شده باشد.
- وزن هر شاخه لوله استاندار بر روی آن درج شده است.
- طول لوله باید ۶ متر باشد.
لولههای استاندارد پلیکا عموماً دارای علائم مشخصی هستند که به راحتی قابل تشخیص هستند. این علائم ممکن است شامل نشانههای محصول، نام و برند تولید کننده، شماره استاندارد و نشانههای کیفیت باشد. لولههای پلیکا استاندارد باید با استفاده از مواد با کیفیت بالا و به روشهای تولید استاندارد ساخته شوند. بنابراین، بررسی کیفیت ساخت این لولهها میتواند در تشخیص استاندارد بودن آنها مفید باشد. لولههای استاندارد پلیکا باید دارای نشانه استاندارد مربوطه باشند. این نشانهها ممکن است شامل علامت استاندارد ملی یا بینالمللی و شماره استاندارد باشد. بررسی این نشانهها میتواند در تشخیص لولههای پلیکا استاندارد مفید باشد.
نکته: مهمترین راه تشخیص لوله پلیکا یا همان لوله پی وی سی استاندارد و غیر استاندارد این است که لوله پلیکا بدون حرارت باید بین ۴۵ درجه تا ۹۰ درجه خم شود. در غیر این صورت لوله پی وی سی (لوله پلیکا) غیر استاندارد است.
لوله پلیکا سفید
لوله پلیکا سفید به لولهای گفته میشود که از مواد پلیمری تولید میشود و سفید رنگ است. این نوع لوله به دلیل خواص و ویژگیهای خاص خود در برخی صنایع و کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. یکی از کاربردهای اصلی لوله پلیکا سفید در صنعت آب و فاضلاب است. این لوله به عنوان یک جزء اصلی در سیستمهای آبیاری، شبکههای آب و فاضلاب شهری و ساختمانها استفاده میشود. ویژگی هایی همچون ضدخوردگی و مقاومت در برابر تغییرات دما و فشار، لوله پلیکا سفید را به یک انتخاب مناسب برای استفاده در صنعت آب و فاضلاب تبدیل کرده است.
علاوه بر این، لوله پلیکا سفید در صنعت گاز، صنعت خودروسازی، ساخت و ساز، صنعت الکترونیک و دیگر صنایع نیز کاربردهای مختلفی دارد. به عنوان مثال، در صنعت خودروسازی از این لوله برای سیستمهای خنک کننده، سیستمهای تهویه و سیستمهای سوخترسانی استفاده میشود. به طور کلی، لوله پلیکا سفید به دلیل مقاومت در برابر خوردگی، انعطافپذیری، قابلیت جوشکاری و قیمت مناسب، در برخی صنایع و کاربردهای فنی مورد استفاده قرار میگیرد.
لوله پلیکا فاضلابی خانگی
لوله پلیکا فاضلابی خانگی، به لولهای گفته میشود که برای جمع آوری و انتقال فاضلاب خانگی در ساختمانها استفاده میشود. این لولهها از مواد پلیمری ساخته شدهاند که دارای خصوصیاتی همچون؛ مقاومت بالا در برابر حرارت، فشار و تغییرات شیمیایی هستند. اصلی ترین کاربرد لولههای پلیکا فاضلابی خانگی، انتقال فاضلاب خانگی از سطوح مختلف ساختمان به نقاط جمع آوری فاضلاب است.
لولههای پلیکا فاضلابی خانگی عموماً در دیوارها یا زیر زمین ساختمان نصب میشوند و با استفاده از اتصالات مناسب به هم پیوسته میشوند تا فاضلاب به درستی به سیستم فاضلاب ساختمان هدایت شود. این نوع لولههای پلیکا به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، سبب روانسازی فاضلاب میشوند و کاهش احتمال نشتی و ترک خوردگی لولهها را فراهم میکنند. همچنین، لولههای فاضلابی خانگی پلیکا به دلیل سبکی و آسانی در نصب، استفاده و نگهداری، گزینه مناسبی برای سیستم فاضلاب خانگی محسوب میشوند.
تفاوت PVC و U-PVC
پی وی سی در مقایسه با سایر پلیمرها مقاومت بیشتری در مقابل نور خورشید دارد. این خاصیت با افزودن پایدار کنندههای اشعه ماوراء بنفش به محصولاتی مانند پنجرهها که مستقیماً در معرض تابش خورشید قرار دارند، قابل تقویت است. اصطلاح PVC و U-PVC هیچ گونه ارتباطی به Anti UV بودن یا نبودن محصول ندارد. U-PVC یا Unplasticized Poly Vinyl Chloride به دلیل اضافه کردن برخی افزودنیها، کاملاً سخت شده است.
لوله پلیکا نام تجاری نوعی از لولههای پی وی سی است که در ایران با این نام شناخته میشوند. ترکیبات مختلفی از انواع پی وی سی در جهان وجود دارد که آنها را از یکدیگر متمایز مینماید. لولههای پلیکا جزء پرکاربردترین لولهها در صنعت ساختمان به حساب میآیند که در انواع لولههای پوش فیت و لولههای پلیکای معمولی در استانداردهای مختلف تولید و ارائه میگردند.
یکی از مهمترین خواص لولههای پلیکا یا همان لولههای پی وی سی، خاصیت نسوز بودن این ماده است. به این صورت که مادامی که شعله و آتش برقرار باشد، امکان آتش گرفتن این ماده فراهم است و به محض دور کردن آتش، این ماده نیز به سرعت سرد شده و خاموش میگردد. لولههای پلیکا یا همان پی وی سی با علامت اختصاری پلی وینیل کلراید (PVC) بیش از ۵۰ درصد مصارف ساختمانی را عهده دار هستند و این به جهت ارزان بودن و سبکی وزن و دیگر موارد مهم در تولید و مصرف این لولههاست.
تفاوت لوله پلیکا با لوله پلی اتیلن
لولهها از پلاستیکهای مختلفی تولید میشوند. برای ساخت لوله پلیکا یا لوله پی وی سی از پلی وینیل کلراید و برای ساخت لوله پلی اتیلن از پلی اتیلن با دانسیته بالا (HDPE) استفاده میشود. مهمترین تفاوت میان این دو لوله، ضریب انبساط طولی است. ضریب انبساط لوله پلی اتیلن از لوله پی وی سی بیشتر است و این موجب میشود تا در برابر گرما تحمل کمتری داشته باشد. از لوله پی وی سی یا لوله پلیکا به دلیل کمتر بودن ضریب انبساط و مقاومت آن در برابر تنشهای حرارتی، برای محیطهای با شرایط دمایی بالا استفاده میشود.
قابلیت احتراق PVC
PVC (پلی وینیل کلرید) ذاتاً ضد حریق است. ولی افزودن برخی مواد اشتعالزا مانند نرم کنندهها، باعث از بین رفتن این خاصیت میشود. در این صورت برای جلوگیری از اشتعال، میتوان از برخی مواد ضد شعله استفاده نمود که از طریق فرآیند محصور سازی و جلوگیری از رسیدن اکسیژن به ماده مشتعل، از سوختن روغن نرم کننده اضافه شده به PVC جلوگیری نموده و کل محصول را در مقابل شعله مقاوم مینماید.
توجه: هنگامی که مواد PVC به طور مستقیم با شعله یا حرارت بالا در تماس قرار گیرند، ممکن است حرارت ایجاد شده منجر به آزاد شدن گازهای سمی شود و در نتیجه احتراق بیشتری ایجاد کند. در صورت احتراق مواد PVC، گازهای مضری آزاد شوند که برای سلامتی انسان مضر است. در صورتی که با مواد PVC کار میکنید، باید از تهویه مناسب و لباس محافظ استفاده کنید. همچنین، در صورت بروز حریق در محیطی که مواد PVC وجود دارند، باید فوراً از آن منطقه خارج شوید و به نیروهای اطفاء حریق اطلاع دهید.
عمر مفید لولههای PVC چند سال است؟
طول عمر مفید مورد انتظار لولههای پی وی سی بین ۵۰ تا ۷۰ سال است. هر چند برخی از دادههای ارائه شده توسط تولید کنندگان لولههای پلاستیکی، نشانگر عمر بیش از ۱۰۰ سال برای این لوله است. از آنجایی که از سال ۱۹۷۰ در ایالات متحده از این مواد استفاده شده، این مواد برای تعیین دقیقتر طول عمر بسیار جوان هستند.
لازم به ذکر است نور خورشید، لوله PVC را تضعیف میکند و عمر آن را کوتاه کرده و آن را ترد میکند. در نتیجه منجر به شکنندگی آنها در برابر ضربه میگردد. در برخی از پی وی سیها، افزودن موادی همچون تیتانیوم باعث کاهش میزان آسیب آنها در برابر اشعه UV میشود. از آنجایی که اکثراً لولههای پلیکا برای مصارف آبرسانی یا زهکشی در زمین دفن میشوند، نور خورشید در اینگونه کاربردها مشکلی را بوجود نمیآورد. اما تولیدکنندگان توصیه میکنند که لولههای PVC را در محیطهای خارجی در معرض نور خورشید، با رنگهای روشن و سازگار با پلاستیک جهت محافظت بپوشانید.
دامنه تحمل دمایی برای لولههای PVC چقدر است؟
لوله پلیکا در محدوده دمایی ۲۰ الی ۶۰ درجه سانتیگراد به خوبی عمل میکند. لولههای تحت فشار PVC برای مقاومت در برابر فشار داخلی با درجه حرارت ۲۰ درجه سانتیگراد است. در دمای بالاتر از ۲۰ درجه سانتیگراد، حداکثر فشار عملیاتی مجاز باید به نسبت مقاومت مواد کاهش یابد. با این حال، لولههای پی وی سی اغلب در دمای پایینتر یا در هوای سردتر و یا در کاربردهایی شامل انتقال مایعات سرد تا کمتر از صفر درجه سانتیگراد نیز پاسخگو هستند.
تاثیر عوامل جوی بر کیفیت لوله پلیکا
عوامل جوی باعث کاهش عمر لولهها و تغییر رنگ اتصالات و لولههای پی وی سی میشوند. تحقیقات نشان میدهد که تابش اشعه UV خورشید به لوله پلیکا باعث واکنشهایی میشود که ساختار پلیمری لولهها را تخریب میکند. مهمترین عاملی که باعث تخریب مواد مذکور میشود، نور خورشید است. متاسفانه پرتوهای نور خورشید، به مرور زمان باعث تغییر رنگ پی وی سی و کاهش کیفیت میشود. از موارد دیگر میتوان سرعت بالای آب، ورود خاک و انواع سنگهای ریز و درشت به داخل لوله، استفاده بی رویه از چسب و توجه نکردن به حد مجاز ضربه و فشار بیرونی اشاره کرد.
لولههای پلیکا در سایزهای مختلف با توجه به نیاز یک پروژه تولید میشوند. در این میان کیفیت لولههای پلیکا به عواملی همچون نوع مواد مصرفی در تولید و نحوه تولید لولههای پلیکا ارتباط مستقیم دارد. ترکیبات لولههای پلیکا، افزودنیهای مختلفی شامل نرم کنندهها، پرکنندهها، پایدار کنندهها، رنگدانه یا مستربچ و کمک فرآیند با بستر پلیمر که همان PVC هستند که درصد و مقدار آن دارای قاعده خاصی است. در صورت عدم توجه به مقدار مواد و ترکیبات مصرفی لولههای پی وی سی، کیفیت آنها به شدت کاهش مییابد.
دلایل اصلی نشت لولههای پلیکا
- وجود ترک در هنگام نصب لوله و عدم تست آببندی لوله پس از نصب توسط پیمانکار
- مدفون شدن لوله زیر خاک سفت، دارای سنگ ریزههای بزرگ و تیز
- جوش ضعیف لوله و چسب ناکافی در محل اتصال
- عدم رعایت استانداردهای لازم توسط نصاب
- یخزدگی لولهها بر اثر سرما و انبساط لوله
- استفاده از لولههای ارزان قیمت و با کیفیت پایین
نکات مهم اجرایی لوله پلیکا
اجرای لوله پلیکا در عین سادگی علاوه بر داشتن تخصص، نیازمند رعایت جزئیاتی است که در کیفیت نهایی کار به شدت تاثیرگذار است. برش لوله حتماً باید صاف و قائم و با استفاده از ابزار مخصوص باشد. براده یا پلیسه لوله بریده شده باید پاک شود و با ابزار مناسب کونیک شود. سطح داخلی اتصال و بیرونی لوله باید کاملاً با کلینر پاکسازی شود، کلینر سطوح لوله پی وی سی را از هرگونه آلودگی مانند چربی و گرد و خاک پاک میکند، سطح را نرم میکند و براقیت را از بین برده و آن را مات میکند.
سپس باید از پرایمر استفاده کنید. هدف استفاده از پرایمر شروع واکنش شیمیایی و آماده سازی سطح برای چسب کاری است. نکته پایانی درباره چسب، همانطور که میدانید لوله و اتصالات پی وی سی با چسبهای معمولی به هم جوش نمیخورند. بنابراین، استفاده از پرایمر باعث استحکام و جوش قویتر اتصالات پی وی سی میشود. درحالیکه هنوز پرایمر خیس است، سطوح مورد نظر را کامل آغشته به چسب کنید و لوله را در اتصال قرار دهید. برای خارج شدن هوا و درگیری بیشتر چسب در حین جا زدن، کمی لوله را درون اتصال بچرخانید. این کار سبب استحکام بیشتر میشود.
اتصالات پی وی سی
اتصالات پی وی سی که به آنها فیتینگهای پی وی سی نیز اطلاق میشود، اتصالاتی هستند که برای اتصالدهی لولههای پلیکا استفاده میشوند. این اتصالات همانند لولهها به صورت چسبی و پوش فیت به یکدیگر متصل میشوند. اتصالات چسبی از قدیم استفاده بیشتری داشتند و امروزه استفاده از آن متداول است. اتصالات PVC به علت سادگی در استفاده، مقاومت بالا در برابر خوردگی، قابلیت نصب آسان، قیمت ارزان و کاربردهای گسترده، در صنایع مختلف مانند ساخت و ساز، آب و فاضلاب، سیستمهای آبیاری، صنایع شیمیایی و … کاربرد دارند. انواع اتصالات پلیکا عبارتند از:
- اتصالات سه راهی
- اتصالات صلیبها
- اتصالات آرنج
- اتصالات فشردهسازی
- اتصالات سه راه ۹۰ درجه
- اتصالات سیفون پایهدار
سایزبندی لولههای پلیکا به میلیمتر
لولههای پلیکا یا همان لولههای پی وی سی (PVC) دارای ابعاد و اندازههای متفاوت از یکدیگر هستند و هر کدام متناسب با نیاز پروژه، دارای ضخامت متفاوت از یکدیگر هستند. رایجترین و متداولترین سایزهای لوله پی وی سی که در پروژهها بیشترین کاربرها را دارند، عبارتند از: لوله پلیکا سایز 20، 25، 32، 40، 50، 63، 75، 95، 110، 125، 160، 200، 315، 400 میلیمتر.
خرید لوله پلیکا با کیفیت
افرادی که در صنعت ساختمان سازی مشغول به کارند، با لولههای مختلفی آشنا هستند. برای انتخاب یک لوله پلیکا یا همان لوله پی وی سی مناسب، عوامل مختلفی وجود دارد که در ادامه به شرح این عوامل میپردازیم. شرایط محیطی یک عامل موثر در انتخاب جنس لولهها است. معمولاً لولهها از مواد مختلفی تولید میشوند که ممکن است با هر محیطی سازگار نباشند. به همین دلیل بهتر است قبل از خرید لوله به شرایط محیطی که قرار است در آن از لوله استفاده شود، توجه کنید.
به عنوان مثال، بهتر است در محیطهای مرطوب از لوله پلیکا یا لوله پی وی سی استفاده شود؛ زیرا در برابر زنگ زدگی مقاومتر است. یکی از نکتههایی که قبل از خرید لوله پی وی سی باید به آن توجه کنید این است که حتماً باید بدانید لوله را برای چه هدفی میخواهید استفاده کنید؛ زیرا کاربرد میتواند تاثیرات بسیاری در تصمیمگیری شما بگذارد.
مقاومت بالایی که لولههای پلیکا دارند، موجب شده است از آنها در حوزههای ساختمانی، آبرسانی، صنعتی و فاضلابی استفاده شود. میزان انتقال حرارت در لولههای پی وی سی در مقایسه با لولههای قدیمی، کمتر است و عایق حرارتی مناسبی محسوب میشود. این گونه لولهها در برابر آتش سوزی بسیار مقاوم هستند و در صورت آتش سوزی به سرعت خاموش میشوند.
استحکام و دوام این لولهها در برابر ضربه بالا است و در مقایسه با لولههایی که از خاک رس، بتن و سایر مواد تولید میشوند، مقاومتر است. از لوله پلیکا برای انتقال انواع سیالات شیمیایی می توان استفاده کرد، منتهی نباید دما بیشتر از ۱۴۰ درجه فارنهایت باشد. وزن سبک لولهها در حمل و نقل و قیمت مناسب این لولهها در مقایسه با ویژگیهایی که دارند به طور چشمگیری سبب کاهش هزینههای ساختمانی میشود.
قیمت لوله پی وی سی
قیمت لوله پلیکا بر اساس میزان مواد اولیه و افزودنیها و مرغوب بودن آنها، ضخامت و قطر لوله، ابعاد و اندازه آن، استاندارد بودن لوله PVC، برند لوله، اتصالات مورد نیاز و شرایط نصب تعیین و مشخص میشود. از طرفی ممکن است نرخ فروش لولههای پی وی سی در بازار متغیر باشد. همچنین فروشگاهها و تامین کنندگان مختلف نیز قیمتهای متفاوتی را ارائه میدهند. برای اطلاع از قیمت دقیق لوله پلیکا، بهتر است با کارشناسان شرکت پایپ ایران تماس بگیرید تا از قیمتهای به روز مطلع شوید.
عوامل موثر بر قیمت لوله پلیکا فاضلابی
قیمت لوله پلیکا فاضلابی به عوامل مختلفی بستگی دارد. برخی از این عوامل عبارتند از:
- جنس لوله
نوع و جنس لوله پلیکا فاضلابی میتواند تأثیر زیادی در قیمت آن داشته باشد. برخی از لولهها از پی وی سی با کیفیت بالا تولید میشوند که قیمت بالاتری دارند، در حالی که لولههای دیگر ممکن است از مواد با کیفیت پایینتر تولید شوند و هزینه کمتری داشته باشند.
- قطر لوله
قطر لوله پلیکا فاضلابی نیز میتواند تأثیر زیادی در قیمت آن داشته باشد. لولههای با قطر بزرگتر معمولاً گرانتر هستند، زیرا بیشترین حجم فاضلاب را تحمل میکنند.
- ضخامت لوله
ضخامت لوله پلیکا فاضلابی نیز به قیمت آن موثر است. لولههای با ضخامت بیشتر معمولاً قویتر و مقاومتر هستند، اما هزینه بیشتری نیز دارند.
- طول لوله
طول لوله پلیکا فاضلابی نیز تأثیر مستقیمی بر قیمت آن دارد. لولههای با طول بیشتر ممکن است هزینه بیشتری داشته باشند.
- بازار و رقابت
شرایط بازار و وجود رقبا نیز میتوانند قیمت لوله پلیکا فاضلابی را تحت تأثیر قرار دهند.
لوله پلیکا ارزان
به لوله پلیکایی که به منظور استفادهای غیر از انتقال فاضلاب استفاده شود، لوله پلیکا ارزان میگویند. در این حالت نیاز نیست شما حتماً از مواد درجه یک استفاده نمائید، زیرا مقاومت مکانیکی که نیاز خواهید داشت به میزان استاندارد نخواهد بود. یکی از مزیتهای اصلی لوله پلیکا ارزان، قیمت پایینتر آن است. این لولهها به دلیل استفاده گسترده، به صورت انبوه تولید میشوند و قیمت پایینتری نسبت به بسیاری از سایر لولههای پلاستیکی دیگر دارند.
لوله پلیکای ارزان کارخانه لوله پلیکا به منظور استفاده جهت ساخت شوتینگ زباله، ایجاد غلاف دور سیمها و کابل و تاسیسات زیرزمینی، پلهای با قطر کم و هندهولها مورد استفاده قرار میگیرد. قیمت لوله پلیکا (لوله پی وی سی) ارزان حتی از قیمت لوله پلیکای نیمه قوی نیز کمتر است. در هر صورت به منظور استعلام قیمت لوله پلیکا قوی، نیمه قوی و ارزان با همکاران ما در واحد بازرگانی پایپ ایران تماس بگیرید.
آیا لوله پلیکا در برابر نور خورشید مقاوم است؟
لولههای پی وی سی یا لوله پلیکا در برابر نور خورشید مقاوم هستند. اما در صورتی که لولههای PVC به مدت طولانی زیر نور مستقیم خورشید قرار گیرند، ممکن است مقاومت خود را در برابر عوامل خارجی مانند ضربه و فشار از دست بدهند. با این وجود لوله پلیکا یا پی وی سی در برابر نور غیر مستقیم خورشید آسیب نمیبیند و حتی برای مدت طولانی قابل استفاده است.
آیا لولههای پلیکا در برابر خوردگی مقاوم هستند؟
پدیده شیمیایی خوردگی لوله، یک مشکل اصلی است که در مورد انواع لولهها مطرح است. اما یکی از مهمترین مزایای لوله پلیکا (PVC) مقاومت در برابر خوردگی است. PVC یک پلیمر مصنوعی است که از کلرید پلی وینیل (Polyvinyl Chloride) تشکیل شده است. مزیت اصلی PVC قابلیت مقاومت در برابر اثرات شیمیایی مختلف است. لولههای پلیکا در برابر اکثر مواد شیمایی موجود در فاضلابهای خانگی دچار خوردگی نمیشوند.