دستگاه زنت چیست؟
دستگاه زنت (Zent) سیستمی هوشمند است که برای تأمین دمای مطلوب در تمام فصول سال طراحی شده است. این دستگاه در فصل گرما از فرآیند سرمایش تبخیری استفاده می‌کند که مشابه کولرهای آبی عمل می‌کند. دستگاه زنت با تبخیر آب، هوای خنک تولید می‌کند. در زمستان به وسیله کویل گرمایشی، هوا را گرم می‌کند تا دمای داخل ساختمان را افزایش دهد. نام زنت از ترکیب اولین حروف کلمات زمستان (ز)، نیمه (ن) و تابستان (ت) اقتباس شده است. این دستگاه به طور کلی از دو بخش اصلی برای خنک سازی و یک بخش برای گرمایش تشکیل شده است.
بررسی قطعات اصلی دستگاه Zent
این تجهیزات از قطعات و ساختار خاصی برخوردار هستند. بدنه دستگاه زنت از متریال‌های مرغوب و مقاوم همچون استیل ضد زنگ تولید شده است. این ماده در برابر شرایط مختلف آب و هوایی مقاومت بالایی دارد. همچنین در ساختار آنها از عایق‌های حرارتی، برودتی و صوتی همچون الاستومری استفاده می‌شود. در نتیجه اتلاف انرژی و انتقال صدا کاهش می‌یابد. در ادامه به سایر قطعات این دستگاه اشاره می‌کنیم:
- الکتروموتور
الکتروموتور یکی از اجزای حیاتی دستگاه زنت است که نقش مهمی در عملکرد فن و پمپ‌ها دارد.
- کویل آب گرم
این قطعه نقش مهمی در تنظیم دمای هوای خروجی دارد. آب گرم از دستگاهی همچون بویلر به داخل لوله‌های مسی کویل وارد می‌شود. هنگامی که هوای سرد محیط با لوله‌های داغ مسی برخورد می‌کند، حرارت از آب گرم به هوا منتقل می‌شود.
- فن دمنده
فن دمنده به دلیل گردش و جریان هوا، قطعه مهمی از سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی محسوب می‌شود.
- پمپ سیرکولاسیون
این پمپ با گردش مداوم آب، به حفظ کارایی و راندمان سیستم کمک می‌کند.
- فیلتر
فیلترها با جذب ذرات معلق مانند گرد و غبار، پرز و سایر آلاینده‌ها، از ورود آنها به دستگاه جلوگیری می‌کنند. استفاده از فیلتر بستگی به شرایط خاص هر محیط دارد. آنها با جلوگیری از ورود ذرات به داخل سیستم، به حفظ کارایی و عمر مفید دستگاه کمک می‌کنند.
- نازل آب
نازل‌ها آب را از مخزن گرفته و به سمت پدها هدایت می‌کنند. با توزیع یکنواخت آب بر روی پدها، سطح تماس بین آب و هوا افزایش می‌یابد. در نتیجه آب خنک می‌شود.
عملکرد دستگاه زنت چگونه است؟
دستگاه زنت دارای قابلیت‌هایی منحصر به فردی است که در فصول گرم و سرد سال قابل استفاده است. در فصول گرم این دستگاه با استفاده از فرآیند سرمایش تبخیری به خنک سازی محیط کمک می‌کند. آب از سیستم لوله کشی شهری به دستگاه متصل شده و وارد تشتک می‌شود. سپس از طریق پمپ به سمت نازل‌ها هدایت می‌شود. نازل‌ها آب را به صورت یکنواخت بر روی پدهای اسپری می‌کنند. فن داخل دستگاه هوای تازه را از محیط اطراف جذب کرده و از پدها عبور می‌دهد.
هوای گرم با عبور از پدهای مرطوب، گرمای خود را از دست داده و در نهایت خنک می‌شود. در فصل زمستان دستگاه زنت به عنوان یک سیستم گرمایشی عمل می‌کند. هوای داخل ساختمان از طریق کانال برگشت هوا وارد دستگاه می‌شود. هوا با عبور از میان کویل‌های آبگرم، گرم می‌شود. سپس از طریق دریچه و کانال‌های تعبیه شده، هوای گرم در محیط توزیع می‌شود. برخی از دستگاه‌های زنت بسته به نیاز شما، دارای سیستم‌های رطوبت زنی هستند. در نتیجه میزان رطوبت هوای داخلی را تنظیم می‌کنند.
انواع دستگاه زنت
دستگاه زنت با توجه به نیازهای متنوع آب و هوایی، راهکار عالی برای تامین گرمایش و سرمایش محیط است. این سیستم با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، قادر به تأمین هوای خنک در تابستان و گرما در زمستان است. این دستگاه‌ها در دو مدل صنعتی و خانگی طراحی شده‌اند. در محیط‌های کوچک همچون منازل مسکونی، از دستگاه زنت خانگی استفاده می‌شود؛ در حالی که برای محیط‌های بزرگتر به دستگاهی با ظرفیت بالا نیاز است. این تجهیزات از لحاط شکل ظاهر در سه نوع موجود هستند.
دستگاه زنت افقی
دستگاه زنت افقی همانطور که از نامش مشخص است، به صورت افقی طراحی شده است. این نوع دستگاه به راحتی قابل نصب است و به تجهیزات کمی نیاز دارد. بر اساس شکل ظاهری، این مدل مناسب محیط‌های بزرگ همچون کارخانه‌ها، فروشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، هتل و مراکز خرید است. همچنین در فضاهایی که ارتفاع کمی دارند، از این نوع دستگاه استفاده می‌شود.
دستگاه زنت عمودی
دستگاه‌های زنت افقی و عمودی هر دو برای اهداف مشابه به کار می‌روند؛ اما تفاوت‌هایی در طراحی و کاربرد با یکدیگر دارند. نوع عمودی بر خلاف نوع افقی در محیط‌های کوچکتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. مدل افقی در محیط‌های کوچک، فضای زیادی را اشغال می‌کند. به همین علت دستگاه‌های زنت برای فضاهای کوچکتر به صورت عمودی طراحی شده‌اند. دستگاه زنت عمودی فضای کمی را نسبت به نوع افقی اشغال می‌کند.
دستگاه زنت سقفی
علاوه بر مدل‌های افقی و عمودی، دستگاه زنت به صورت سقفی نیز طراحی می‌شود. دستگاه زنت سقفی درون سقف کاذب قرار می‌گیرد. این امر موجب سهولت در نصب و اشغال کم فضا می‌شود. در مقایسه با سایر مدل‌ها، این سیستم می‌تواند هوای سرد یا گرم را به صورت یکنواخت در سراسر فضا پخش کند. بر خلاف مدل افقی و عمودی، بررسی و تعمیر این نوع سیستم کمی دشوار است.
مزایای دستگاه Zent
همانطور که اشاره کردیم، دستگاه زنت در هر دو فصل زمستان و تابستان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ویژگی باعث صرفه جویی در هزینه‌ها می‌شود؛ زیرا نیازی به نصب دو سیستم جداگانه برای سرمایش و گرمایش نیست. این سیستم‌ها در اندازه‌ها و شکل ظاهری متنوع موجود هستند. این تجهیزات از ساختار ساده‌ای برخوردار هستند و نصب آنها بسیار آسان است. در ادامه به سایر مزایای دستگاه زنت اشاره می‌کنیم:
- تامین هوای پاک
استفاده از فیلترهای هوا در این تجهیزات یکی از راه‌های مؤثر برای تأمین هوای تازه و پاک است. در این سیستم از فیلترهای گوناگونی همچون فیلتر کربنی استفاده می‌شود. این فیلترها از دوام و کارایی عالی برخوردار هستند که می‌توانند تمام آلودگی‌های هوا را حذف کنند. به این ترتیب کیفیت هوای داخلی را بهبود می‌بخشند.
- کنترل رطوبت محیط
در فصل زمستان به دلیل استفاده از سیستم‌های گرمایشی، رطوبت محیط کاهش می‌یابد. برای تنظیم سطح رطوبت مناسب در محیط، دستگاه زنت دارای سیستم رطوبت زنی است.
- کاهش مصرف انرژی
معمولاً دستگاه‌هایی که فاقد کمپرسور هستند، مصرف انرژی پایین‌تری دارند. برخی از تجهیزات تهویه مطبوع همچون چیلر مصرف انرژی بالایی دارند؛ زیرا کمپرسور یکی از قطعات اصلی آن است. دستگاه زنت به دلیل طراحی منحصر به فرد خود، مصرف انرژی کمی دارد. همچنین این دستگاه‌ها بدون نیاز به کمپرسور کار می‌کنند که این امر باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود.
استفاده از دستگاه زنت در محیط‌های صنعتی
استفاده از دستگاه زنت بیشتر برای پروژه‌های صنعتی و تجاری مناسب است و در منازل مسکونی کمتر به کار می‌رود. در منازل مسکونی و آپارتمان‌ها، به کنترل دقیق‌تر دما در قسمت‌های مختلف نیاز است. دستگاه‌های زنت ممکن است نتوانند به صورت یکنواخت هوا را در همه نقاط توزیع کنند. در فضاهای کوچکتر مانند آپارتمان‌ها، صدای دستگاه در سراسر ساختمان پخش می‌شود.
در نتیجه برای ساکنین ساختمان مزاحمت ایجاد می‌کند. بنابراین در این محیط‌ها می‌توان از دستگاه‌هایی همچون داکت اسپلیت، کولر گازی و آبی استفاده نمود. دستگاه زنت، فن کویل و یونیت هیتر برای محیط‌هایی با متراژ بالای 150 متر مربع مناسب هستند. دستگاه زنت در مناطقی با رطوبت بالا و هوای شرجی، عملکرد مناسبی ندارد. این دستگاه باعث افزایش رطوبت بیش از حد در محیط و ایجاد مشکلاتی برای وسایل و مواد غذایی می‌شود.
تفاوت دستگاه Zent و ایرواشر
دستگاه‌های ایرواشر و زنت هر دو برای سرمایش و گرمایش محیط استفاده می‌شوند. این دو دستگاه از لحاظ برخی ویژگی‌ها شباهت‌هایی دارند؛ اما تفاوت‌های مهمی بین این دو وجود دارد. در ایرواشر هوا با قطرات آب برخورد کرده و هوای خنک در محیط پخش می‌شود. این دستگاه برای محیط‌هایی که نیار به رطوبت بالا دارند، بسیار مناسب هستند. در دستگاه زنت فرآیند تبخیر و خنک سازی آب با کمک پدهای سلولزی انجام می‌شود. معمولاً دستگاه زنت اندازه کوچکتری دارد و صدای کمتری نسبت به دستگاه ایرواشر تولید می‌کند. سایر تفاوت‌ها عبارتند از:
- مصرف انرژی
دستگاه زنت به دلیل استفاده از پدهای سلولزی، میزان مصرف آب و برق کمتری نسبت به ایرواشر دارد.
- قیمت
قیمت دستگاه‌های Zent به دلیل ساختار و قطعات ساده‌تر، ارزان‌تر از دستگاه ایرواشر یا سیستم شستشوی هوا است.
- رسوب گرفتگی
رسوب گرفتگی قطعات یکی از مشکلات رایج این دو دستگاه است. در صورت وجود این مشکل، بایست قطعات دستگاه را تعویض نمایید. در دستگاه‌های زنت به علت ساختار ساده، تعویض و تعمیر قطعات آسان‌تر است.
تفاوت دستگاه زنت با هواساز
دستگاه هواساز یا هوارسان همانند زنت برای کنترل رطوبت و دما به کار می‌رود؛ اما ساختار و عملکرد آن با دستگاه زنت متفاوت است. هواساز برای عملکرد خود در هر دو حالت گرمایش و سرمایش به چیلر یا بویلر نیاز دارد. دستگاه Zent تنها در حالت گرمایش به سایر منابع حرارتی احتیاج دارد. مصرف آب در دستگاه‌های هوارسان بسیار کمتر است. سایر تفاوت‌ها عبارتند از:
- کاربرد
در برخی محیط‌ها به دلیل رطوبت بالا، توانایی دستگاه زنت برای خنک کردن هوا کاهش می‌یابد.
- راندمان و بازدهی
هواساز امکان کنترل بهتری بر دما و رطوبت هوای خروجی دارد. در نتیجه برای محیط‌هایی که نیاز به سرمایش بیشتری دارند، مناسب‌تر است.
مقایسه مینی زنت با دستگاه‌های بزرگ زنت
دستگاه زنت یکی از ساده‌ترین سیستم‌های تهویه مطبوع با قابلیت‌های فراوان است. امروزه این تجهیزات محبوب در ابعاد کوچکتر به نام مینی زنت تولید می‌شوند. این دستگاه برای محیط‌های کوچک طراحی شده است. به طور مثال می‌توان آنها را به راحتی در بالکن‌ها نصب کرد. در مقابل دستگاه‌های بزرگ زنت باید در پشت بام یا محیط‌های بزرگتر نصب شود؛ اما مکانیزم کاری هر دو دستگاه مشابه یکدیگر است.
دلایل استفاده از پد در دستگاه زنت
استفاده از پدهای سلولزی به جای پوشال در این دستگاه‌ها مزایای متعددی دارد. پدهای سلولزی نیاز به تعویض کمتری دارند و می‌توانند تا چهار سال دوام بیاورند؛ در حالی که پوشال هر سال نیاز به تعویض دارد. این پدها از ورود و عبور ذرات و آلاینده‌ها به داخل دستگاه جلوگیری می‌کنند. در نتیجه کیفیت هوای خروجی و ماندگاری دستگاه افزایش می‌یابد. سایز مزایا عبارتند از:
- کاهش مصرف آب
به دلیل جذب بالای آب در پدهای سلولزی، میزان مصرف آب کاهش می‌یابد.
- بازدهی بالا
این پدها 10 الی 12 درصد بازدهی بیشتری نسبت به پوشال‌ها دارند.
- نوع متریال
معمولاً پوشال از الیاف طبیعی مانند کنف، نی و گاهی از کاه تهیه می‌شود. این مواد به دلیل دسترسی آسان و قیمت پایین، اغلب در کولرهای آبی استفاده می‌شوند. در مقابل پدهای سلولزی از کاغذ کرافت تولید می‌شوند که قیمت بالاتری نسبت به پوشال‌ها دارند.
نگهداری و عیب یابی دستگاه زنت
نگهداری و عیب یابی دستگاه زنت به فرآیندهایی اشاره دارد که برای حفظ کارایی و طول عمر دستگاه انجام می‌شود. این فرآیندها شامل بررسی‌های دوره‌ای، تمیز کاری و تعویض قطعات فرسوده می‌شود. تمیز کردن دوره‌ای دستگاه با آب و مواد شوینده به حفظ کارایی و راندمان دستگاه کمک می‌کند. همچنین مشکلاتی نظیر انسداد لوله‌ها و سایر قطعات را کاهش می‌دهد. در ادامه به سایر اقدامات اشاره می‌کنیم:
- بررسی قطعات
پدهای دستگاه باید به طور منظم بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند. برای جلوگیری از گرفتگی و کاهش کارایی نازل و پمپ، باید به صورت منظم تمیز شوند.
- انتخاب مکان مناسب
باران، رطوبت و اشعه خورشید می‌توانند به قطعات الکتریکی دستگاه آسیب برسانند. بنابراین محافظت از دستگاه در برابر عوامل محیطی مانند تابش نور خورشید و باران بسیار مهم است.
- بررسی عملکرد دستگاه
در صورت انتشار بوی نامطبوع، شنیدن صدای غیر عادی و مشاهده دود یا بخار، دستگاه را فوراً خاموش کنید. برای بررسی و تعمیر دستگاه با یک کارشناس مجرب تماس بگیرید.
خرید دستگاه زنت
دستگاه زنت سیستمی پرکاربرد و محبوب است که ویژگی‌های مشترکی با دستگاه هواساز و کولر آبی دارد. این دستگاه به دلیل توانایی تنظیم دما و رطوبت در طول سال مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیش از تهیه و خرید دستگاه زنت برای نیاز خود بایست به پارامترهایی همچون کیفیت و ظرفیت آن توجه کنید. یک دستگاه با کیفیت بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی طراحی می‌شود. معمولاً دستگاه‌های استاندارد مصرف برق کمتری دارند. همچنین از قطعات با کیفیت و با دوام تشکیل شده‌اند. در ادامه به سایر پارامترها اشاره می‌کنیم:
- دبی هوا
برای تعیین دبی هوای مورد نیاز برای فضای شما، ابتدا باید مساحت و محیط فضای مورد نظر را محاسبه کنید. این تجهیزات با توانایی هوادهی از 1000 CFM تا 30000 CFM طراحی شده‌اند.
- افت فشار خارجی
افت فشار خارجی به میزان کاهش فشار هوا اشاره دارد. این موضوع برای خرید دستگاه Zent اهمیت دارد؛ زیرا تأثیر مستقیم بر روی کارایی و راندمان دستگاه دارد. دستگاه‌هایی با افت فشار خارجی کمتر، معمولاً راندمان بالایی دارند.
- شرایط اقلیمی
شرایط اقلیم یکی از عوامل مهم در انتخاب و خرید این دستگاه‌ها است. این تجهیزات در مناطق گرم و خشک کارایی و بازدهی عالی دارند.
- نوع دستگاه
برای انتخاب نوع دستگاه و شکل ظاهری آن بایست به فضای مورد نظر دقت کنید.
بررسی عوامل موثر در تعیین قیمت دستگاه زنت
به طور کلی قیمت این تجهیزات نسبت به سایر سیستم‌های تهویه مطبوع، ارزان‌تر است؛ زیرا از قطعات و ساختار بسیار ساده‌ای تشکیل شده‌اند. قیمت دستگاه زنت به عواملی همچون ظرفیت، قدرت و راندمان بستگی دارد. هر چه ظرفیت و قدرت دستگاه افزایش یابد، قیمت آنها نیز بیشتر می‌شود. علاوه بر ظرفیت و قدرت دستگاه، نوع کاربرد نیز در تعیین قیمت آنها موثر است. مدل صنعتی نسبت به نوع خانگی و مینی قیمت بالاتری دارد. سایر عوامل عبارتند از:
- نوع متریال
- قطعات
- قابلیت و امکانات
- برند دستگاه
- شکل ظاهری