سپتیک تانک: راهکاری مؤثر برای تصفیه اولیه فاضلاب و حفاظت از منابع آب
با افزایش جمعیت و کمبود منابع آب شیرین در دسترس، لزوم استفاده از روشهای نوین جهت جلوگیری از آلوده شدن منابع آب، امری اجتناب ناپذیر است. سپتیک تانک یکی از سیستمهای پیش تصفیه فاضلاب است که در صورت طراحی درست و استفاده به موقع، میتواند در جلوگیری از آلوده شدن سفرههای آب زیرزمینی نقش بسزایی ایفا کند. برخی به آن سپتیک، ایمهاف تانک و یا گندانبار نیز میگویند. سپتیک تانک یک مخزن دو قسمتی است که با حذف مواد جامد فاضلاب انسانی، قادر است تا کمک شایانی به حفظ محیط زیست بنماید.
انواع سپتیک تانک از جنس پلی اتیلن، فایبرگلاس و بتنی در شرکت پایپ ایران تولید میشود. قیمت سپتیک تانک تابعی از جنس بدنه، ظرفیت و نوع نصب است. حداقل قیمت سپتیک تانک حدود 50 دلار است. حداکثر قیمت سپتیک تانک بالغ بر 6000 دلار است. کارشناسان شرکت پایپ ایران به صورت شبانه روزی حاضر به پاسخگویی و مشاوره در زمینه طراحی و فروش هستند. خواهشمند است جهت اطلاع از آخرین قیمت از طریق صفحه تماس با ما، با کارشناسان مربوطه ارتباط برقرار نمایید.
سپتیک تانک (Septic Tank) ابتداییترین مرحله تصفیه فاضلاب بهداشتی و خانگی است. این سیستم با ایجاد محیطی مناسب برای آرامسازی جریان، نقش پیشتصفیه را در فاضلابهای داخلی یا غیرمتمرکز ایفا میکند. در صورت طراحی مناسب، سپتیک تانک میتواند بیش از ۴۵ درصد آلودگی بیولوژیکی (BOD5) را کاهش داده و کیفیت پساب را بهبود بخشد. از دیگر وظایف مهم آن، ذخیره و نگهداری مواد جامد موجود در فاضلاب است.
تاریخچه سپتیک تانک: از تمدنهای باستانی تا نوآوریهای مدرن
تاریخ بشر همواره شاهد شیوههای متنوعی در کنترل و دفع فاضلاب بوده است؛ از بکارگیری سیستمهایی مشابه منهول فاضلاب در تمدن بابل بینالنهرین تا کانالکشیهای عبور سیالات و فاضلابها در تخت جمشید. جالب توجه است که اولین بار مخازن گندانبار در ایالات متحده آمریکا نصب شدند؛ گرچه در سال ۱۸۷۶ توسط Louis Mouras در فرانسه ثبت اختراع شد. در سال ۱۹۰۵، بافل به عنوان تنظیمکننده جریان جهت بهرهوری بیشتر به سپتیک تانک اضافه شد و اولین بافلها از چوب بلوط ساخته شدند. با شناخت بیشتر صنعتگران و مسئولان شهرهای بزرگ جهان، استفاده از سپتیک تانک از سال ۱۹۲۰ رایج گردید.
مراحل تصفیه فاضلاب و اهمیت آن
تصفیه فاضلاب فرآیندی است که آلودگیها را حذف کرده و امکان بازگشت ایمن آن به محیط زیست را فراهم میکند. این فرآیند شامل چندین مرحله است:
- مرحله اول (پیشتصفیه): حذف مواد درشت مانند شن، ماسه و جامدات بزرگ از طریق فیلترها.
- مرحله دوم (تصفیه اصلی): حذف آلایندههای آلی با روشهای شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی مانند اکسیداسیون و نیتریفیکاسیون.
- مرحله سوم (تصفیه نهایی): حذف باقیمانده آلودگیها از طریق فیلتراسیون، ازنزنی یا مواد شیمیایی برای تضمین کیفیت پساب خروجی.
فرآیند تصفیه بسته به نوع فاضلاب و نیاز پروژه متغیر بوده و میتواند شامل فناوریهای پیشرفتهتری مانند سیستمهای غشایی باشد.
روشهای مختلف تصفیه فاضلاب شهری و صنعتی و کاربردهای آنها
تصفیه فاضلاب شهری و صنعتی از روشهای مختلفی بهره میبرد که هرکدام کارایی و مزایای خاص خود را دارند:
- تصفیه بیولوژیکی: در این روش، میکروارگانیسمها مانند باکتریها و قارچها، آلودگیها را به مواد غیر آلی تبدیل میکنند. این روش به دلیل هزینه پایین و کارایی بالا برای فاضلاب شهری و صنعتی مناسب است.
- تصفیه فیزیکی: فرآیندهایی چون فیلتراسیون، رسوبگیری و تهنشینی برای جداسازی مواد جامد از مایعات به کار میروند و معمولاً در مراحل پیشتصفیه استفاده میشوند.
- تصفیه شیمیایی: استفاده از مواد شیمیایی مانند کلریناسیون و کربن فعال برای حذف آلودگیها، از دیگر روشهاست.
- تصفیه غشایی: در این روش، غشاهای نیمه تراوا برای حذف ذرات کوچک و بزرگ بهکار میروند که باعث کاهش آلودگی محیط زیست میشود.
- تصفیه الکتروشیمیایی: این روش نوین شامل فرآیندهایی چون الکترولیز، فلوکولاسیون الکتروشیمیایی و الکتروکواگولاسیون است که با استفاده از جریان الکتریکی به تصفیه فاضلاب پرداخته و آلودگیها را کاهش میدهد.
این روشها بسته به نوع فاضلاب و نیازهای پروژه متفاوت خواهند بود.
سپتیک تانک فاضلاب: روشی مؤثر در نبود شبکه تصفیه فاضلاب
سپتیک تانک فاضلاب یا گندانبار، سازهای است که برای جمعآوری و تصفیه فاضلاب در مناطقی که به تصفیه خانه فاضلاب متصل نیستند، استفاده میشود. این سیستم از فرآیندهای بیولوژیکی و میکروبی برای تجزیه مواد آلی و کاهش بار آلودگی فاضلاب بهره میبرد. در ابتدا، مواد سنگین به قسمت پایین سپتیک تانک رسوب کرده و لجن تشکیل میدهند. سپس میکروارگانیسمها مانند باکتریها شروع به تجزیه مواد آلی کرده و فاضلاب را تصفیه میکنند.
پساب تصفیه شده بهطور ثقلی از سپتیک تانک خارج و معمولاً به چاه جذبی یا اگوی شهری منتقل میشود. برخی سیستمها با استفاده از فناوریهای پیشرفتهتر مانند پکیج تصفیه فاضلاب و فیلترهای خاص، امکان استفاده مجدد از آب برای آبیاری کشاورزی یا مصارف بهداشتی را فراهم میآورند. این سیستمها از نظر اقتصادی و زیستمحیطی مزایای قابل توجهی دارند.
سپتیک فاضلاب خانگی
سپتیک فاضلاب خانگی نوعی سپتیک تانک است که برای جمعآوری و تصفیه فاضلاب خانگی در منازل طراحی شده است. این تانکها فاضلاب را از سینک، توالت، حمام و سایر منابع آب مصرفی به سمت خود هدایت کرده و آن را تصفیه میکنند. با انجام تصفیه اولیه فاضلاب، سپتیک تانکها به طور مؤثر به کاهش آلودگی منابع آب شرب، خاک و حفاظت از محیط زیست کمک مینمایند.
سپتیکهای فاضلاب خانگی معمولاً به صورت عمودی و با دو بخش طراحی میشوند. بخش اول فاضلاب را دریافت و ذخیره میکند؛ در حالی که بخش دوم با تصفیه و جداسازی مایعات از جامدات، فاضلاب را بهطور مناسب دفع میکند. این سیستمها برای کنترل رسوبات، جلوگیری از آلودگی منابع آبهای سطحی و زیرزمینی، حفظ بهداشت عمومی، کاهش بوی نامطبوع، بهبود شرایط زیستمحیطی و جلوگیری از خطرات بهداشتی مؤثر هستند.
جمعآوری و تصفیه فاضلاب با سپتیک تانک
سپتیک تانکها برای جمعآوری و تصفیه فاضلاب خانگی به کار میروند. فاضلاب از طریق لولهها وارد تانک شده و مواد سنگین به پایین میروند، در حالی که مواد مایع به بالای تانک حرکت میکنند. در داخل مخزن، باکتریها و میکروارگانیسمها مواد آلی را تجزیه میکنند، که باعث کاهش بو و میکروبها میشود. زمانی که سطح فاضلاب به حداکثر ظرفیت میرسد، مخزن باید تخلیه شود و فاضلاب تصفیهشده به شبکه فاضلاب عمومی منتقل میگردد. برای حفظ عملکرد بهینه، سپتیک تانکها باید بهطور دورهای تخلیه و تمیز شوند.
اجزاء سپتیک فاضلاب
سپتیک فاضلاب یک سیستم مؤثر برای جمعآوری و تصفیه فاضلاب خانگی است که از اجزای مختلفی تشکیل شده است. این سیستم با استفاده از فرآیندهای بیولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی، آلودگیهای موجود در فاضلاب را کاهش داده و از آلودگی منابع آب و محیط زیست جلوگیری میکند. طراحی و نصب صحیح اجزا، عملکرد بهینه سیستم را تضمین میکند. مهمترین اجزای سپتیک تانک عبارتند از:
- مخزن اصلی: تانک اصلی برای جمعآوری و ذخیره فاضلاب، ساختهشده از مواد مقاوم مانند بتن یا پلیاتیلن.
- لولههای ورودی و خروجی: لولههای مقاوم از جنس پیویسی، پلیاتیلن یا فولاد ضد زنگ که فاضلاب وارد و خروجی فاضلاب تصفیهشده را منتقل میکنند.
- دیواره میانی: دیوارهای که مخزن را به دو بخش تقسیم کرده و از ورود چربی و روغن به قسمت دوم جلوگیری میکند.
- سیستم تهویه: لولهها و مجموعههایی برای تهویه بوی نامطبوع و تسهیل فرآیند تجزیه و تصفیه فاضلاب توسط میکروارگانیسمها.
ضرورت خرید سپتیک تانک
ضرورت خرید سپتیک تانک به دلایل مختلفی برمیگردد که شامل کاهش آلودگیهای بیولوژیکی، جلوگیری از پر شدن زودهنگام چاههای فاضلاب و حفاظت از منابع آب زیرزمینی است. استفاده از سپتیک تانک همچنین از انتشار بوی نامطبوع، رطوبت و مواد آلاینده جلوگیری میکند. این سیستمها باعث افزایش بهرهوری تصفیه، حفظ محیط زیست و بهبود کیفیت آبهای سطحی و زیرزمینی میشوند؛ همچنین عمر مفید چاههای جذبی را افزایش داده و هزینههای نگهداری را کاهش میدهند.
مکانیزم عملکرد سپتیک تانک
در سیستمهای سپتیک دو انباره، پس از ورود فاضلاب به مخزن اولیه، مواد سنگین مانند ذرات جامد به پایین میروند و لایههای چربی و روغن در سطح باقی میمانند. این فرآیند باعث جداسازی اجزای مختلف فاضلاب و کاهش بار آلودگی میشود. در مخزن دوم، فاضلاب تصفیه شده بیشتر پالایش میشود و پساب مایع از طریق لولههای خروجی به سیستمهای تصفیه دیگر یا محل تخلیه مناسب منتقل میشود. این سیستمها به جلوگیری از آلودگی محیط زیست و بهبود کیفیت پساب کمک شایانی میکنند.
در مخزن دوم، باکتریهای بیهوازی یا هتروتروف بیشتر به تجزیه مواد آلی پرداخته و فرآیند تصفیه فاضلاب ادامه مییابد. در این مرحله، پساب به تدریج پاکتر و شفافتر میشود. ذرات باقیمانده که قادر به عبور از بافل نیستند، به قسمت پایین انباره دوم میروند و در آنجا به صورت لجن تهنشین میشوند. این فرآیند باعث کاهش بیشتر بار آلودگی فاضلاب شده و در نهایت پساب بهطور نسبی تصفیه میشود تا به شبکههای فاضلاب عمومی یا سیستمهای دفع مناسب منتقل گردد.
نحوه تصفیه فاضلاب در سپتیک تانک و دفع پساب
سپتیک فاضلاب یک سیستم ساده برای تصفیه فاضلاب بهداشتی است که در خانهها و ساختمانها استفاده میشود. فاضلاب ابتدا به داخل سپتیک تانک وارد میشود، جایی که تصفیه فیزیکی و سپس بیولوژیکی انجام میشود. این سیستم از دو انباره جدا شده توسط بافل تشکیل شده است. در انباره اول، مواد جامد سنگین در کف تهنشین و چربی و روغن به بالای مخزن منتقل میشوند. پساب مایع به انباره دوم منتقل میشود و تصفیه بیشتر صورت میگیرد.
در سپتیک فاضلاب، بیشتر فعل و انفعالات شیمیایی و بیولوژیکی در انباره اول رخ میدهد، بنابراین حجم این بخش دو برابر انباره دوم است. طول انباره اول معمولاً دو سوم طول مخزن و طول انباره دوم یک سوم آن است. این سیستم میتواند بار آلودگی بیولوژیکی فاضلاب را تا 50 درصد کاهش دهد. استفاده از فیلترهای شنی یا کربنی پس از سپتیک باعث شفافیت پساب و جلوگیری از ورود ذرات به خاک و استفاده از پساب برای آبیاری کشاورزی میشود. تخلیه دورهای لجن برای حفظ عملکرد بهینه ضروری است.
فرآیندهای بیولوژیکی و شیمیایی درون سپتیک تانک
فرآیندهای بیولوژیکی در سپتیک تانک، با کمک باکتریهای بیهوازی در غیاب اکسیژن، باعث هضم جزئی فاضلاب میشود. این فرآیند کند و ناقص است و میتواند تولید بو و گازهای خطرناک مانند هیدروژن سولفید و متان کند. این گازها ممکن است باعث معلق شدن مجدد مواد جامد و افزایش غلظت مواد معلق در پساب شوند. برای جلوگیری از این مشکلات، خروجی برای گازها در سیستم تعبیه میشود.
سپتیک تانک به عنوان یک استخر تهنشینی عمل کرده و مواد جامد سنگین را در کف و روغن و چربی را در بالا نگه میدارد. پساب وارد سیستم زهکشی میشود و در آنجا تجزیه میشود تا آب تمیز به سفرههای آب زیرزمینی برسد. طراحی صحیح سپتیک تانک نیاز به تخلیه دورهای لجن و چربی گیر را کاهش میدهد. در صورت طراحی مناسب، نیاز به چربی گیر تا حدود زیادی مرتفع میگردد.
موارد کاربرد گندانبار
سپتیک تانک معمولاً در مناطقی مانند روستاها و ویلاهای شخصی که به سیستم فاضلاب شهری متصل نیستند، استفاده میشود. همچنین در واحدهای مسکونی، صنعتی، هتلها، رستورانها، مجتمعهای فرهنگی و تفریحی و اردوگاهها نیز کاربرد دارد. این سیستم برای پیش تصفیه فاضلاب، تهنشینی مواد جامد و حذف چربیها به کار میرود و به جلوگیری از گرفتگی لولهها و سیستم جمعآوری فاضلاب کمک میکند.
محاسبه ابعاد و ظرفیت سپتیک تانک فاضلاب
سپتیک تانک پایپ ایران در ابعاد و ظرفیتهای مختلف تولید و عرضه میگردد. برای اطمینان از دستیابی به نتیجه مناسب در مخزن سپتیک، باید حجم آن به درستی محاسبه شود تا بتواند فاضلاب را به خوبی تصفیه کند. در جدول زیر مقادیر سرانه تولید فاضلاب در مکانهای مختلف که برگرفته از کتاب مهندسی فاضلاب متکف است، ذکر گردیده است.
محل | واحد | محدوده تولید فاضلاب
(لیتر در روز) |
سرانه تولید فاضلاب
(لیتر در روز) |
ساختمانهای مسکونی | نفر | 80-150 | 120 |
ویلاهای تفریحی | نفر | 120-200 | 150 |
ساختمانهای اداری با شیفت کاری 8 ساعته | نفر | 30-60 | 50 |
واحدهای صنعتی و کارخانجات با شیفت کاری 8 ساعته | نفر | 30-60 | 50 |
واحدهای صنعتی و کارخانجات با شیفت کاری 8 ساعته با استحمام | نفر | 90-120 | 110 |
کارگاه ساختمانی | نفر | 40-80 | 60 |
سرویس بهداشتی با فلاش تانک | نفر | 12-20 | 15 |
سرویس بهداشتی بدون فلاش تانک | نفر | 5-12 | 7 |
محاسبه ظرفیت مناسب جهت انتخاب سپتیک تانک را میتوان از فرمول V = 2000 + C × P انجام داد.
که در این رابطه:
V: حداقل ظرفیت سپتیک تانک بر حسب لیتر
C: سرانه فاضلاب تولیدی هر نفر در شبانه روز بر حسب لیتر
P: تعداد نفرات
انواع مواد مورد استفاده در ساخت مخزن سپتیک تانک
بدنه گندانبارها بسته به نیاز کارفرمایان و صاحبان کارگاهها و منازل مسکونی، متفاوت است. بطور کلی پلی اتیلن، بهترین ماده برای تولید این تجهیزات است؛ زیرا هم دارای مقاومت شیمیایی و تحمل فشار بالایی است و هم از قیمت مناسبی برخوردار است. البته مدلهای گندانبار فایبرگلاس و بتنی نیز دارای معایب و مزایای زیادی هستند که در ادامه به بررسی اجمالی آنها خواهیم پرداخت.
پلی اتیلن
سپتیک تانک پلی اتیلن از گرانول پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) ساخته میشود و دارای ویژگیهایی مانند مقاومت بالا در برابر خوردگی، ضربه و مواد شیمیایی است. این مخازن همانند مخزن دوجداره پلی اتیلن هستند که با استفاده از مواد آنتی یووی مقاوم در برابر نور خورشید بوده و به دلیل سبکی و انعطافپذیری بالا، نصب آسان و عمر طولانی دارند.
از دیگر مزایای آن میتوان به مقاومت در برابر فشار خاک، عدم نیاز به تجهیزات مکانیکی، قابلیت سفارشیسازی و گارانتی 50 ساله اشاره کرد. این سپتیکها برای جلوگیری از گرفتگی لولهها و چاههای جذبی و مدیریت فاضلاب بسیار مناسب هستند. همچنین، به دلیل آببندی کامل و استفاده از جوش اکستروژن، از هرگونه نشت یا نفوذ آلودگی جلوگیری میشود. سیستم تهویه و بافلها نیز عملکرد تصفیه را بهبود میبخشند و فرآیند تصفیه فاضلاب را مؤثرتر میکنند.
فایبرگلاس
سپتیک تانک فایبرگلاس (FRP Septic Tank) به دلیل وزن پایین، استحکام بالا، خاصیت ضد خوردگی و عدم نشت، تمام مشکلات سیستمهای سنتی را حل کرده و به گزینهای ایدهآل برای جمعآوری فاضلاب تبدیل شده است. این مخازن با قابلیت طراحی براساس نیاز مشتری، مقاومت در برابر فشار، صرفهجویی در فضا و زمان ساخت کوتاه، مزایای زیادی دارند؛ با این حال قیمت بالاتر از مدلهای پلی اتیلنی (بیش از 1.5 برابر) موجب شده است که استقبال از آنها کمتر باشد. این ویژگیها باعث میشود سپتیک فایبرگلاس به انتخابی مناسب در پروژههای خاص و کاربردهای ویژه تبدیل شود.
بتن
سپتیک تانک بتنی معمولاً از یک تا سه انباره ساخته میشود. انباره اول برای تهنشینی مواد جامد و جداسازی فاضلاب طراحی شده است. در انباره دوم، پساب تصفیه میشود و میتواند به فیلترهای شن و ماسه یا سیستمهای هوادهی مجهز باشد. انباره سوم نیز برای تصفیه نهایی پساب به کار میرود که پس از فیلتر شدن به داخل زمین تخلیه میشود. این نوع سپتیک تانک برای فاضلابهای با حجم بالا و نیاز به تصفیه دقیق مناسب است.
نحوه نصب سپتیک تانک
نصب سپتیک تانک نیاز به برنامهریزی دقیق و مراحل خاصی دارد که به شرح زیر است:
- انتخاب محل نصب: انتخاب محل مناسب برای نصب سپتیک تانک بسیار اهمیت دارد. باید فاصله مناسبی از منابع آب زیرزمینی، چاهها و سایر ساختمانها رعایت شود.
- حفر گودال: گودالی به اندازه سپتیک تانک باید حفر شود. عمق و اندازه گودال بستگی به ابعاد تانک و نوع خاک دارد.
- تهیه بستر: کف گودال باید صاف و بدون سنگهای بزرگ باشد. معمولاً بستر از شن یا ماسه تهیه میشود تا مانع از آسیب به تانک گردد.
- قرار دادن تانک: پس از آمادهسازی بستر، سپتیک تانک به دقت در گودال قرار داده میشود. تانک باید به طور یکنواخت و بدون انحراف نصب شود.
- اتصال لولهها: لولههای ورودی و خروجی سپتیک تانک باید به سیستم لولهکشی ساختمان متصل شوند. این لولهها باید با دقت نصب شوند تا از نشت فاضلاب جلوگیری شود.
- پوشش و زهکشی: پس از نصب تانک، گودال با خاک پر میشود و یک سیستم زهکشی برای خروج آب تصفیه شده از تانک نصب میشود.
- بازرسی و تست: پس از نصب، سیستم باید مورد بازبینی و آزمایش قرار گیرد تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.
در نهایت، تخلیه منظم و نگهداری مناسب از سپتیک تانک برای عملکرد بهینه آن ضروری است.
اصول نگهداری گندانبار
برای نگهداری صحیح سپتیک تانک، باید به برخی اصول توجه کرد. نخست، سیستم باید هر ۱ یا ۲ سال یکبار بازرسی شود و هر ۳ تا ۵ سال بسته به اندازه مخزن، تخلیه گردد. در هنگام تخلیه باید از تخلیه کامل لجن فعال خودداری کرد تا باکتریهای بیهوازی حفظ شوند. همچنین مصرف آب باید مدیریت شود تا از ورود اضافی آب به سیستم جلوگیری گردد. از ورود مواد غیرقابل تجزیه مانند پوشک، تفاله قهوه و دستمال کاغذی به مخزن باید پرهیز شود. همچنین، مواد شوینده قوی و آنتی باکتریال میتوانند بر عملکرد سیستم تاثیر بگذارند، بنابراین باید از آنها اجتناب کرد. محل نصب باید از آبهای زیرزمینی فاصله داشته و از ترافیک سنگین دور باشد.
سپتیک تانک و محیط زیست
سپتیک تانکها به تصفیه اولیه فاضلاب کمک میکنند و از آلودگی محیط زیست جلوگیری میکنند. با استفاده از این سیستم، فاضلاب با آلودگی کمتر وارد محیط میشود و نگرانیها درباره آلوده شدن سفرههای زیرزمینی آب کاهش مییابد. سپتیک تانک پلی اتیلن (HDPE) دارای عمر طولانی (حدود 50 سال) و قابلیت بازیافت است. این سیستم میتواند 45-50% از آلودگی فاضلاب را حذف کند، اما پساب خروجی آن نباید برای آبیاری استفاده شود و باید به تصفیه خانهها یا چاههای جذبی هدایت شود.
راهکارهای افزایش راندمان سپتیک تانک
راهکارهای افزایش راندمان سپتیک تانک شامل مواردی چون محدود کردن استفاده از پاککنندههای قوی و مواد شیمیایی خطرناک است که میتوانند باکتریهای بیهوازی را از بین ببرند. تخلیه منظم لجن و چک کردن نشتی اتصالات نیز ضروری است. استفاده از شیرهای آب با aerators، دوشهای نازل کاهشدهنده و آب کمتر در لباسشویی از دیگر راهکارها هستند. همچنین، فاصله حداقلی 5.30 متر از درختان و جلوگیری از ورود زبالههای حجیم به فاضلاب اهمیت دارد. برای حفظ کارایی سیستم، تفکیک زبالهها و اجتناب از مواد مضر ضروری است. جهت مطالعه بیشتر از صفحه مشکلات سپتیک مراجعه کنید.
موارد نشان دهنده مشکل سپتیک تانک
ویژگیهای سپتیک تانک پایپ ایران شامل استفاده از مواد اولیه با کیفیت و طول عمر بالا است که نیاز به تعویض یا تعمیر را به حداقل میرساند. علائم متداول از کار افتادن سیستم سپتیک شامل برگشت فاضلاب به داخل سرویس بهداشتی، بوی نامطبوع، تخلیه نادرست فاضلاب و تجمع مواد جامد در مخزن اولیه است. همچنین، ایجاد گودالهای آب در محوطه دفن مخزن پس از باران، عدم دفع صحیح فاضلاب و آلودگی آب چاه از دیگر علائم خرابی سیستم هستند.
لزوم استفاده از سپتیک فاضلاب در شمال ایران
در استانهای مازندران و گیلان به دلیل بالا بودن سطح آبهای زیرزمینی، استفاده از چاه جذبی برای دفع پساب امکانپذیر نیست. در این مناطق، سپتیک تانکهای پلی اتیلنی یا بتنی به عنوان روش بهینه برای دفع پساب استفاده میشود. این سپتیکها در مناطق روستایی و مناطقی که به سیستم فاضلاب شهری متصل نیستند، کارایی بالایی دارند. پساب تصفیه شده از این سیستمها میتواند به سیستم فاضلاب شهری یا آبیاری استفاده شود. تخلیه سپتیکها معمولاً به صورت دورهای انجام شده و ظرفیت آنها بر اساس حجم تولید فاضلاب روزانه محاسبه میشود.
دلایل استفاده از سپتیک تانک فاضلاب در شهرهای جنوبی ایران
در شهرهای جنوبی ایران مانند اهواز، به دلیل بالا بودن سطح آبهای زیرزمینی و عدم امکان تخلیه فاضلاب به چاه جذبی، استفاده از سپتیک تانک ضروری است. با توجه به عدم اجرای سیستم فاضلاب شهری در بسیاری از این مناطق، سپتیک فاضلاب به ویژه نوع پلی اتیلنی که به دلیل آببندی و سبکی ارجحیت دارد، به عنوان راهحلی مؤثر برای دفع پساب مورد استفاده قرار میگیرد. این سیستمها با تصفیه پساب و جلوگیری از آلودگی منابع آب، به حفظ محیط زیست و بهبود بهداشت عمومی کمک میکنند.
مقررات دفع فاضلاب و استفاده مجدد از پساب
در بسیاری از کشورها، قوانین و مقررات دقیقی برای دفع فاضلاب و استفاده مجدد از پساب وجود دارد. استفاده مجدد از پساب که به معنای استفاده از آب تصفیه شده برای مصارف غیر آشامیدنی مانند آبیاری فضای سبز یا استفاده در سیستمهای خنککننده است، به صرفهجویی در منابع آب تازه کمک میکند و میزان استخراج آب تازه را کاهش میدهد. این فرآیند علاوه بر کاهش تخریب محیط زیست، میتواند هزینههای پالایش آب را نیز کاهش دهد؛ زیرا پساب نیاز به پالایش کمتری نسبت به آب تازه دارد.
نحوه تخلیه سپتیک تانک فاضلاب
تخلیه سپتیک تانک فاضلاب به روشهای مختلفی انجام میشود که به نوع سیستم و قوانین محلی بستگی دارد. یکی از روشها تخلیه در زمین است که پساب از طریق لولهها به زمین منتقل و جذب میشود. در روش دیگر، پساب به چاههای زیرزمینی منتقل میشود که تصفیه بیولوژیکی انجام میدهند. همچنین در برخی موارد، نیاز به جمعآوری پساب توسط شرکتهای تخصصی است که تجهیزات لازم برای تخلیه و انتقال به محل مناسب را دارند. رعایت قوانین و مشاوره با متخصصان برای انجام این فرآیند ضروری است.
قیمت سپتیک تانک
قیمت سپتیک تانک تحت تأثیر ویژگیهای خاص دیگری چون دوام و طول عمر سیستم، همچنین مواد اولیه استفادهشده در تولید آنها قرار دارد. سپتیک تانکهای پلی اتیلن به دلیل مقاومت بالا در برابر عوامل جوی، زلزله و شرایط محیطی مختلف، گزینهای مقرون به صرفه و قابل اعتماد هستند. در حالی که سپتیک تانکهای بتنی و فایبرگلاس به دلیل ساختار پیچیدهتر و فرآیند تولید خاصتر ممکن است هزینه بالاتری داشته باشند، اما در مواردی که نیاز به ظرفیتهای بالا یا مقاومت در برابر فشار زیاد باشد، میتوانند انتخاب مناسبتری باشند. همیشه توجه به کیفیت ساخت و نصب صحیح، باعث افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای نگهداری در طولانی مدت میشود.
بطورکلی به یاد داشته باشید که به طور نمونه در تاریخ 1403/11/16 قیمت سپتیک فاضلاب پلی اتیلنی با ظرفیت 2 متر مکعب بین 25 تا 30 میلیون تومان متغیر است. قیمت سپتیک تانک پلی اتیلنی با ظرفیت 100 مترمکعب نیز حداقل 400 و حداکثر 500 میلیون تومان است. نرخ فروش سپتیک تانک فایبرگلاس به مراتب گرانتر از سپتیک فایبرگلاس است. بهای سپتیک تانک فایبرگلاس از 30 میلیون تومان برای ظرفیت 2 مترمکعب شروع و تا 900 میلیون تومان برای ظرفیت 100 مترمکعب ادامه دارد.